*** موشک شهاب-۳***

*** موشک شهاب-۳***

همه چیز درباره سیستمهای موشکی
*** موشک شهاب-۳***

*** موشک شهاب-۳***

همه چیز درباره سیستمهای موشکی

سفیر پرتابگری استراتژیک در رقابت فضایی خاورمیانه

وبگاه موشک شهاب-3 به مناسبت پرتاب ماهواره نوید علم و صنعت به فضا و روز ملی فناوری فضایی بررسی میکند.

سفیر



پرتابگری استراتژیک در رقابت فضایی




خاورمیانه



سابقه رقابت فضایی در خاورمیانه به دهه 80 میلادی یعنی زمانی که رژیم صهیونیستی تلاشهای خودرا برایدستیابی به توانایی پرتاب ماهواره های گوناگون به فضا آغاز کرد شروع شد. در آنزمان هیچکدام
از کشورهای منطقه به جز عراق توانایی قابل توجهی در عرصه موشکهای بی هوازی نداشت .



موشک شاویت رژیم صهیونیستی


صدام که تقریبا به جز اسرائیل خود را در منطقه در عرصه فضایی بی رقیب میدید اولین پرتابگر
سنگین جهان اسلام موسوم به العابد را در اواخر جنگ ایران و عراق ساخت وپرتاب کرد. العابد
موشک بسیار سنگین و کندی بود که نیروی استات خود را از 5 موتور الحسین (اسکاد بهبود
یافته عراقی با برد 650 کیلومتر و کلاهکی به وزن 500 کیلوگرم ) میگرفت.وزن کل این
موشک در هنگام شلیک حدود148 تن بود. مرحله دوم آن نیز یک موتور موشک الحسین دیگر بود
که مرحله سومی متشکل از یک موتور موشک سوخت مایع پدافندی سام-2 بهعنوان سیستم تزریق
مداری به آن اضافه شده بود.

هرچند بعدها ادعاشد که مراحل دوم و سوم این ماهواره بر برای فریب دشمنان نصب شده بودند و
عملا قابلیت پرواز و جداشدن از مرحله اول را نداشتند اما رهگیرهای ماهواره ای چیزی خلاف این
را میگویند.

تصویری از لحظه پرتاب موشک العابد عراق در سال1988

به هر تقدیر این برنامه علیرغم قابل توجه بودن دوام چندانی نداشت و تمام زیرساخت فضایی عراقدر جنگ اول خلیج فارس منهدم شد و از بین رفت.


اما کمی این سوتر و در ایران دشمن سرسخت صدام نیز برنامه های گسترده ای برای تولید انواع
موشکهای بی هوازی در جریان بود. ایران که در جریان حملات موشکی عراق اهمیت این
سیستمها را دریافته بود به سرعت درصدد بر آمد تا از این ظرفیت بی نظیر بی بهره نماند و توان موشکی را یگانه راه ایجاد بازدارندگی در برابر دشمنان بسیار مجهز خود یافت. با کمک موشک ایران نگرانی از بابت جان خلبانانش نداشت و نیازی به ارسال تانکرهای سوخت گیری به مناطق
 خطرناک نبود. موشکها را از پشت یک لانچر سیار سوار میکرد و بعد از سوخت گیری و هدفگیری شلیک میکرد و در اغلب مواقع موشکها با دقتی نسبی خساراتی بزرگ را به دشمن وارد می
آوردند.نتیجه اقدامات متقابل هم قابل توجه بود یعنی کاهش محسوس حملات موشکی و هوایی
دشمن.بعد از شلیک العابد ایران با کمک فنی از کشوری در شرق آسیا یعنی کره شمالی برنامه ای را برای تولید یک موشک دوربرد با استفاده از تجمیع یک خوشه چهارتایی از موتورهای موشک اسکاد برآمد و تا زمانی که موشک نودونگ کره ای ظهور کرد این طرح تا حدودی موفقیت آمیز بود.

اما پس از آزمایش موشک نودونگ کره ای در اوایل دهه نود تلاشهای ایران برای دستیابی به
نمونه های این موشک و فناوری موجود در آن شدت یافت.با کمی تاخیر ایران توانست تا نیمه
همان دهه تعدادی موشک نودونگ و لانچرهای شلیک آنرا از کره شمالی تهیه کند و نهایتا در سال
1997 اولین نمونه موشک نودونگ موسوم به شهاب-3 را با برد 1300 کیلومتر آزمایش
کند.


موشک شهاب-3

نمونه ارتقا یافته از موشک شهاب-3


نودونگ موتوری قدرتمند داشت که تقریبا نیروی رانشی برابر4 موتور اسکاد تولید میکرد و بردی
چهار برابر ان داشت.از دهه 80 میلادی ایران پای ثابت صادرات موشکهای بالستیک کره شمالی
بود و هنوز هم این کشور منبع 40 درصد موشکهای درحال توسعه جهان بشمار میرود. اما
مهمترین چیزی که در ساختار شهاب -3 وجود داشت توان این موشک برای پرواز به ارتفاعات
بسیار بالا بود.همین توانایی بسیار ارزشمند ایران و کره شمالی را به این فکر انداخت که درصدد
ایجاد یک وسیله نقلیه فضایی با استفاده از فناوریهای موجود در موشکهای شهاب و اسکاد برآیند.
اولین ثمره این تفکر موشک تائه پودونگ-1 کره شمالی بود که در سال 1998 اولین و آخرین
پرواز آن انجام شد .

موشک تایپودونگ-1 در حال پرتاب در سال1998


تایپودونگ موشکی سه مرحله ای بود که از یک موتور نودونگ در مرحله اول و از یک موتور
اسکاد-بی در مرحله دوم و یک مرحله سوم سوخت جامد به عنوان شتابگر مداری ماهواره استفاده
میکرد.این موشک قرار بود ماهواره کوچک کوانگ میونگ سونگ-1 (ستاره قطبی درخشان) با وزن
13 کیلوگرم را درمدار قرار دهد. هرچند کره شمالی ادعا میکند که ماهواره در مدار قرار گرفته
و آهنگهای ملی این کشور را از فضا پخش کرده است اما آژانسهای فضایی و ماهواره ای آمریکا
و روسیه این ادعا را مردود میدانند و معتقدند که مرحله سوم موشک نتوانسته ماهواره را در مدار
قرار دهد.هرچند ظاهرا طبق داده های راداری و ماهواره ای مراحل اول و دوم موشک پرواز
موفق و تعیین شده ای داشتند.
اما همین تجربه ناموفق نیز نشان داد که ترکیب فناوریهای ساده ای مانند اسکاد و نودونگ برای
پرتابهای فضایی و ایضا موشکهای چند مرحله ای دوربرد شدنی است و دارندگان این فناوریها
میتواتنند از این ظرفیت استفاده کنند.


دستاورد دیگری که این تجربه در اختیار کشوری مانند ایران قرار داد این بود که برای قرار

دادن ماهواره در مدار هرچه تعداد مراحل موشک کمتر باشد ماهواره با ضریب ایمنی ودقت بیشتری
به مدار تزریق میشود که موتور اسکاد بکار رفته در مرحله دوم چنین قابلیتی نداشت. بنا براین بعد
از مطالعات بسیار طرح ترکیب موتور موشک بهبود یافته شهاب با برد1800 کیلومتربه عنوان مرحله
اول و موتور موشک آر-27 شوروی به عنوان مرحله دوم طرحی ایده آل برای یک سیستم کم
هزینه فضایی است.

مقایسه ای بین موتورهای نودونگ و اسکاد


برای اطلاعات بیشتر در مورد آر-۲۷ به اینجا مراجعه فرمایید.


در مورد این که ایران چگونه موشکهای آر-27 را بدست آورده اطلاعات دقیقی در دست نیست
اما محتمل ترین گزینه برای تهیه این موشکها کره شمالی است که با استفاده از توان شرکت ماکیف
( شرکت تولیدکننده موشکهای گوناگون شوروی و از جمله موشک آر-27 ) توانست نمونه های
توسعه یافته زمینی و دریایی این موشک را با نام موسودان BM-25
تولیدکند. از آنجا که این کشور برای آزمایش موشکهایی با این برد محدودیت مکانی دارد آزمایش
این سیستمها در خاک کشوری پهناور مانند ایران گزینه ایده آلی است.



موشک BM-25 کره شمالی نمونه کره ای R-27


متخصصان ایرانی بعد از دستیابی به نمونه ای از این موشک مطالعاتی را برای ترکیب آن با موتور

شهاب انجام دادند و بعد از آزمایشات بسیار و زحمات فراوان اولین توانستند اندازه استاندارد و
عملیاتی آنرا تعیین کنند و یک مرحله دوم استاندارد را براساس فناوری آن توسعه دهند.



موشک R-27


اما چه ویژگیهایی در موشک آر-27 وجود دارد که آن را برای مرحله دوم ماهواره بر


سفیرمتمایز کرده است.؟


مقایسه ای تصویری بین مرحله دوم سه ماهواره بر یونها- سیمرغ و سفیر


1-همانطور که گفته شد کشورهای دیگر (مانند العابد عراقی و تایپودونگ-1 کره ای برای مراحل

دوم و سوم از موتور موشک اسکاد به استفاده میکردند که برای رسیدن به سرعت 7000 متر
برثانیه وکه همان سرعت تزریق ماهواره به مدار است به طرز محسوسی ناتوان بود و لازم بود
که یک شتابگر مرحله سومی ماهواره را به سرعت موردنظر برساند و در مدار قرار دهد.اما
موتور آر-27 توان انرژی زایی بالایی در خلا دارند و براحتی قادرند بدون وجود پرتابگر مداری
ماهواره را به سرعت مداری برساند و از جاذبه زمین خارج شود.

2-موتورهای اسکاد ساز و کار مانور پذیری ندارند و هدایت پذیری بسیار دشوار و محدودکننده
ای دارند اما موتور آر-27 از آنجا که برپایه فناوری یک موشک دریاپایه با توان مانورپذیری و شلیک از زیردریا و سیلندرهای فشرده زیردریایی ایجاد شدند مانور پذیری بالایی دارند و براحتی قادرند بدون کمک المانهای کنترلی جوی مانند بالکها و با سامانه کنترل بردار رانش موتوری مسیرخود را اصلاح کنند.
3- اندازه و وزن متناسب آر-27 که علی رغم وزن 14 تنی بردی بیش از 1500 کیلومتر دارد و در نمونه های بهبود یافته با کلاهک 600 کیلوگرمی بردی بیش از 2500 کیلومتر نیز میرسد. پس با کاهش چند تن کاهش وزن برای سوار شدن بر روی مرحله اول علاوه بر اینکه سرعت آن افزایش می یابد میتوان محموله بزرگتری را میتوان روی آن نصب کرد. ضمن اینکه قطر آن نیز متناسب با قطر موتور مرحله اول است.
همین موتور را رانیز میتوان با اندازه بزرگتری در ماهواره برهای بزرگتری مانند سیمرغ نصب کرد که توانایی رساندن محموله های بزرگتر به مدارات بالاتر را دارند.
به طورکلی انعطاف پذیری بالای موتور آر-27 و سازگاری آن با انواع موتورهای توسعه یافته در ایران مانند سفیر - و سفیر بی-1 و سیمرغ باعث شده که گزینه ای ایده آل برای توسعه سامانه های فضایی ایران باشد.

اما نکته ای که در فناوری موشک سفیر نهفته است توانایی آن برای قرار دادن ماهواره های سبک وزن در مدار است. هرچند ایران در ابتدای راه توسعه سامانه های فضایی است اما همین حد از فناوری فضایی نیز میتواند سرمایه ای حداقلی از داراییهای فضایی در برابر رقبا ایجاد کند . سفیر درکل ماهواره بری است که ساختار ساده ای دارد و نیروی صنعتی ایران نیز توانایی آنرا دارند که این موشک را براحتی تولیدکنند و به عنوان پرتابگر مورد استفاده قرار دهند. ضمن اینکه به نظر نمیرسد سفیر چیزی بیش از امکانات یک موشک سیلوپرتاب را برای پرتاب نیاز داشته باشد. در حالیکه بسیاری از کشورها توانایی قراردادن یک جرم چند گرمی را در مدار ندارند رسیدن به این حد از فناوری برای کشوری مانند ایران در این مدت کوتاه نشان از توان بالای دانش فنی متخصصان ایرانی است.

حتی کشورهای قدرتمند در عرصه فضایی ماندد آمریکا - روسیه و چین نیز اهمیت ویژه ای برای این ماهواره برهای کوچک و جمع و جور قائلند به طوریکه تعداد زیادی از این ماهواره برها را برای روز مبادا که توانایی نظامی فضایی انها در مدار به وسیله تسلیحات ضدماهواره منهدم شد انبار کرده اند که هر کدام از آنها قادرند یک ماهواره 100 تا 200 پوندی را در مدار زمین برای رفع نیازهای آنی عملیاتی قرار دهند.


نویسنده : مدیریت وبلاگ موشک شهاب-۳
نظرات 1 + ارسال نظر
مارال جمعه 16 خرداد‌ماه سال 1393 ساعت 22:13

بدجنس:

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد