تحلیلی گذرا بر فناوری موشک قیام-1

تحلیلی گذرا بر فناوری موشک قیام-1

---

این موشک همزمان با راه اندازی نیروگاه بوشهر آزمایش شد. در آن زمان به علت برخی حساسیتها مقامات ایرانی اطلاعات چندانی در مورد برد و کلاهک آن ارائه ندادند اما بعدها این اطلاعات نیز به شکل سازمان یافته ای در اختیار رسانه های داخلی قرار داده شد و حتی دریک نمایشگاه دفاعی در تهران یک بنر که مختصات موشک روی آن نوشته شده بوده نیز نصب شد.

---

در اینجا مابنانداریم گفته های پیشین را اینجا تکرار کنیم .بلکه در این پست قصد داریم با مراجعه به فناوریهای مشابه نگاه عمیقتری به فناوری موشک قیام-1 داشته باشیم.

از تصاویر منتشر شده چنین برداشت میشود که قیام-1 بر اساس فناوری بکار رفته در موشک شهاب-2 که خود نیز برگرفته از موشک اسکاد-سی کره ایست ساخته شده باشد . اما با این حساب نمیتوان قیام را کپی شهاب-2 دانست زیرا ابعاد و طول بیشتری دارد و برد آن نیز 300 کیلومتر بیشتر از شهاب-2 است. در ضمن بالکهای معمول شهاب-2 نیز در ساختار قیام وجود ندارد.

این 300 کیلومتر اضافه برد در قیام در حالی تامین شده است که وزن کلاهک آن تنها چند کیلوگرم نسبت به شهاب-2 کمتر است .

معمولا 3 راه برای افزایش برد موشکها وجود دارد:

1- کاهش جرم کلاهک و افزایش میزان سوخت

2- کاهش جرم بدنه و ساختار موشک با حفظ جرم کلاهک و افزودن به جرم سوخت

3- افزایش توان موتور موشک

قیام را بایستی نمونه باز طراحی شده موشک شهاب-2 دانست که مزیتهای بیشتری نسبت به آن دارد. به نظر میرسد که متخصصان ایران با حذف بالک و طراحی یک بدنه سبک توانسته اندفضای بیشتری برای سوختگیری آن  تامین کنند. در اینجا دو نکته را باید در نظر بگیریم:

1- برد قیام 800 کیلومتر است  و کلاهکی به جرم 746 کیلوگرم را حمل میکند. در حالیکه موشک شهاب-2 با کلاهک 750 کیلوگرمی 500 کیلومتر برد دارد. برای تامین 300 کیلومتر برد اضافه نسبت به شهاب-2 لازم است که حدود 1500 کیلوگرم از جرم ساختار موشک کاسته شده و همین میزان سوخت به آن تزریق شود.

2- بدنه شهاب-2 از فولاد ساخته شده است اما اطلاعاتی در مورد جنس یدنه قیام در دست نیست. البته به لحاظ ظاهری حذف بالکها کمک شایانی به کاهش وزن بدنه موشک کرده است.

3- قیام از کلاهکی جداشونده استفاده میکند . تصاویر نشان میدهد که کلاهک قیام بسیار شبیه به کلاهکهایی است که در موشکهای قدر- سجیل و شهاب-3 بی وجود دارد. جدایش کلاهک باعث افزایش دقت اصابت به هدف در این موشک میشود. حتی اگر کلاهک از موشک جدا نشود نیز دقت آن از موشکهای شهاب-2 بیشتر است به علت بدنه جمع و جور تر . لازم بذکر است چنانچه بدنه موشک از مواد سبک ساخته شده باشد لازم است که کلاهک  پیش از رسیدن به ارتفاع پایین از آن جدا شود.

4-سرعت موشک  قیام با سرعت شهاب-2 یکی است در حالیکه که طول و برد آن بیشتر است . این نکته میتواند مبین این مسئله باشد که ایرانیان علاوه بر کاهش جرم بدنه توان موتور را نیز افزایش داده اندکه البته با توجه به توانایی بالای ایران کار چندان دور از ذهنی  نیست.

این برد 800 کیلومتری قیام توانایی استراتژیک ایران را برای هدف قرار دادن منافع دشمن در این محدوده به شکل قابل توجهی افزایش داده است.

منابع خارجی طول قیام را کوتاهتر از شهاب-2 ارزیابی کردند اما در بنر نصب شده در نمایشگاه دفاعی ایران طول آن 5 متر بزرگتر از طول شهاب-2 ذکر شده.است. در حالیکه طبق اطلاعات بنر  وزن موشک تنها 100 کیلوگرم بیشتر از شهاب-2 است.

اگر طبق اطلاعات منتشر شده غربی بخواهیم حساب کنیم طبعا قیام نمیتواند بردی معادل 800 کیلومتر داشته باشد زیرا ما به التفاوت وزن آن در هیچ جای دیگر جبران نشده... مثلا وزن سوخت بیشتر نشده چون طول موشک افزایشی نداشته است. قطر موشک هم   0.88 متر ذکر شده  که با این تفسیر طبعا قیام نمیتواند برد خیلی بیشتری نسبت به شهاب-2 داشته باشد.

اما اگر طبق اطلاعات منتشر شده از داخل محاسبه کنیم این افزایش یرد کاملا منطقی به نظر میرسد. در این اطلاعات طول موشک قیام 16 متر ذکر شده که 5 متر از شهاب-2 بزرگتر است . و طبعا این افزایش طول ناشی از بزرگ شدن مخازن سوخت و افزایش حجم سوخت موشک برای پیمایش مسیر طولانیتری است.

به نظر نگارنده  ارزیابی بر اساس اطلاعات داخلی دقیقتر است .  بهترین تفسیر میتواند اینگونه باشد که بالکها حذف شدند و بدنه موشک نیز سبکتر شده. این کاهش وزن نیز به کاربر اجازه میدهد سوخت بیشتری درون مخزن موشک داشته باشد که درنهایت لازم است طول مخازن نسبت به قبل بزرگتر شود. به نظر میرسد که این کاهش وزن هم حدود 1 تن یا بیشتر باشدکه باعث افزایش 300 کیلومتری در برد موشک شده است.

مختصات کلی موشک قیام

16متر	طول کلی موشک
14متر	طول موشک غیرمسلح
0.88 متر	قطرموشک
TM-185 /AK-27I Kerosene / 73%HNO3 +27%N2O4	نوع سوخت
؟	جرم سوخت
)    S5.2 (9D21)	نوع موتور موشک
130.6	Thrust s.l. (kN)میزان نیرومحرکه
149.7	Thrust vac (kN)
2258	Isp s.l. (Ns/kg)
2589	Isp vac Ns/kg)
65	(ثانیه )زمان سوزش موتور
9.73	MNs  ضربه ویژه موتور در خلا

مزایای قیام نسبت به شهاب-2

1- برد بیشتر

2-دقت بیشتر

3-سطح مقطع راداری کمتر

4- سکوهای شلیک متنوعتر

از بین همه این مواردنکته 4 ارزش تامل بیشتری دارد.

قیام راه دریا را باز میکند.

همانطور که اشاره شد موشک قیام قابلیت شلیک از سکوهای سیار و ثابت زمینی را دارد . اما مهمترین قابلیتی که در آینده میتوان برای آن در نظر گرفت اینست که این موشک در دریا نیز قابلیت شلیک داشته باشد. بدنه جمع و جور قیام بسیار برای حمل کانتیری بر روی کشتیهای تجاری و نظامی و سکوهای پرتاب زیردریایی مناسب است . مانند تجربه موشکهای آر-27 روسی یا موشک دانوش نیروی دریایی هند.

البته این نکته تا حدود زیادی از جانب مقامات کشورمان نیز تایید شده و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران درصدد دستیابی به فناوریهای پیشرفته دریایی است  حضور موشکهایی در کلاس قیام و یا کلاسهای بالاتر در دریاهای آزاد و آبهای سرزمینی علاوه بر اینکه  نیاز به موشکهایی در کلاس سجیل و شهاب را کاهش میدهد  قدرت مانور موشکی ایران را نیز به نحو موثری افزایش میدهد.

در نهایت اینکه به نظر نمیرسد که قیام -1 آخرین موشک از این دست ابتکارات باشد. احتمالا برنامه هایی نیزبرای ارتقای موشکهای شهاب-1 و شهاب-2 و حتی شهاب-3 با توجه به تجربه موشک قیام -1 وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور در معرض دید جهانیان قرار خواهد گرقت.

تصاویر مرتبط