تصاویر/ چند روز تا پرتاب ماهواره کره شمالی

تصاویر/ چند روز تا پرتاب ماهواره کره شمالی

موشک ماهواره بر کره شمالی اواخر ماه جاری میلادی به همراه یک ماهواره ساخت این کشور به فضا پرتاب خواهد شد. 70 خبرنگار داخلی و خارجی برای پوشش اخبار پرتاب ماهواره در پیونگ یانگ حضور دارند.

قطار ویژه حمل و نقل خبرنگاران و مقامات مسئول

عکس/میراژ سرحال نهاجا

این جنگنده میراژ اف-1ئی-کیو-5 نیروی هوایی ارتش، پرواز آزمایشی خود را پس از تعمیرات اساسی توسط متخصصان داخلی به انجام می رساند. این برای اولین بار است که میراژ نهاجا با نماد پایگاه دهم شکاری چابهار دیده می شود.

موشک اس-75 شوروی موشکی همه فن حریف

موشک اس-75 شوروی 

موشکی همه فن حریف

---

موشک اس-75 یک موشک پدافند موشکی سیستم دفاع هوایی سام -2 شوروی است که در کشورهای متعدد از آن استفاده شده است. این موشک یک سیستم سوخت مایع است و از یک بوستر سوخت جامد برای شلیک از سکوی پرتاب بهره میگیرد. گفتنی است برخی کشورهای آسیایی مانند ایران- چین و کره شمالی و... علاوه بر بخدمت گرفتن این موشکها در سیستم دفاع هوایی خود نمونه هایی از آنرا به موشکهای بالستیک تبدیل کرده اند.

---

موتور کمکی سوخت جامد که به عنوان مرحله اول موشک شناخته شده است یک بوستر PRD-18 kartokove است که رانشی معادل 265-455 کیلونیوتن تولید میکند و مداومت فعالیت آن نیز 3-5 ثانیه است.

مرحله دوم نیز برای تولید نیرومحرکه از زوج پیشرانه  هایپرگولیس استفاده میکند. از آنجا که این مرحله به عنوان مرحله اصلی موشک از سوخت مایع بهره میبرد برای سوخت آن از TG-02و برای اکسیدکننده آن از AK-20k استفاده شده است.

استارت موتور مرحله دوم نیز توسط   ماده OT-55 (نیترات ایزوپروپیل) در این سیستم انجام میشود. از این ماده همچنین برای استارت موتورهای مدلهای مختلف V-750مانند 1D-11Dو 13D استفاده شده است. این ماده فشار موردنیاز زوج پیشرانه را در مخازن تامین میکند. وجود این فشار باعث میشود سوخت و اکسید کننده با فشار بالا به محفظه وارد شوند و فرآیند تولید نیذوی موتور در فشار بالا انجام شود.

موشکهایی با سرجنگی هسته ای

در طول جنگ سرد یکی از مهمترین و وحشت آور ترین اقدام مدافعان استفاده از سلاحهای اتمی بر روی موشکهای پدافند اتمی خودبود. بر همین اساس تعدادی از موشکهای  اس -75 نیز برای انهدام کلاهکها و بمب افکنهای دشمن به کلاهکهای سبک اتمی مجهز شدند. گفتنی است انفجار کلاهکهای اتمی موجب انهدام کلاهک موشکهای قاره پیمای دشمن میشود و اثرات آنرا به صفر میرساند. هر چند این روش ممکن است حتی تجهیزات شناسایی خودی را نیز نابود کند. هم اکنون نیز برخی از سیستمهای مجهز به سلاح اتمی در کشورهای روسیه و آمریکا در حال خدمت نظامی هستند. این گونه از موشک سام-2 کلاهکی به جرم 295 کیلوگرم داشت و قادر به حمل یک کلاهک اتمی با توان 15 کیلوتن بود.گونه های دیگری هم از سام 2 وجود دارد که که کلاهک های تجزیه شونده ایی به وزن130 کیلوگرم که قدرت انفجار بالایی داشتند که یا به هدف میزدند یا در نزدیک هدف منفجر میشدند.این گونه با شعاع انهدام کامل 65 متر وبا قدرت تخریب زیاد با شعاع 100 تا 120 متر داشتند.این سری سیستم جبران کننده خطا داشت که تا 75 متر بی دقتی را جبران میکرد. سیستم (وی-75)طراحی ساده ایی داشت و با حداقل زمان ممکن میشد خدمه را آموزش داد تا آن را اداره کنند. نمونه استاندارد قرار گیری لاننچر ها باید به این ترتیب میبود که  6 لانچر به صورت 6 ضلعی با فاصله 60 تا 100 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند لانچرها میتوانستن که در زمین یا بتون ثابت باشند.سیستم سام 2 را تیم کنترل آتش -پست فرمان کامپیوتری- رادار کنترل موشک فان سونگ -سیستم دوباره نمونه گیر (پی-12) هشدار دهنده و شش بار گذار مجدد به دنبال یک کش ها  در مرکز مستقر میشوند.

همانطور که گفته شد تعدادی از کشورهای آسیایی نمونه هایی از این موشک را به نوعی موشک بالستیک زمین به زمین تغییر داده اند. موشک تندر 69 یکی از این ابتکارات است.  این موشک نخستین بار توسط چینی ها با نام css-8/df-7/m-7 ارائه شد و حدود 200 فروند از این موشکها نیز به ایران صادر شد. این موشک بردی معادل 50-150 کیلومتر دارد و قادر است کلاهکی به جرم 190-250 کیلوگرم را حمل کند. این موشک ابعادی بزرگتر از V-75 دارد اما از همان طراحی استفاده میکند. گفتنی است. این موشک قابلیت مجهز شدن به کلاهکهای اتمی را دارد و قادر از پس اهداف نظامی دشمن بخوبی بربیاید. البته تحلیلگران اعتقاد دارند که با توجه به کلاهک سبک وزن این موشک نمیتوان از آن برضد اهداف مستحکم دشمن استفاده کرد اما میتوان شهرهای دشمنرا با این موشکها بمباران کرد.این موشک برای هدایت از یک سیستم اینرسیایی توسعه یافته بهره میبرد و دایره خطای احتمالی آن بین 50-100 متر تخمین زده میشود. وزن شلیک این موشک 2650 کیلوگرم است و طول آن نیز 10.8 متر است. قطر این موشک نیز یک متر ذکر شده که نسبت به ابعاد v-75با  طول 10.6 مترو قطر 0.7 متر ابعاد بزرگتری است. لازم بذکر است که جمهوری اسلامی ایران نمونه ای از این موشک را به یک موشک بالستیک ضد کشتی با برد ی حدود 150-250 کیلومتر تبدیل کرده است. در مورد سیستم هدایت آن اطلاع چندانی در دست نیست اما به نظر میرسد که از همان بسته هدایتی موشک خلیج فارس ضد کشتی با برد 300 کیلومتر و کلاهک650 کیلوگرمی استفاده شده باشد. این موشک در هنگام اصابت به هدف 4 ماخ سرعت دارد.

.....................................................

تحلیلی گذرا بر فناوری موشک قیام-1

تحلیلی گذرا بر فناوری موشک قیام-1

---

این موشک همزمان با راه اندازی نیروگاه بوشهر آزمایش شد. در آن زمان به علت برخی حساسیتها مقامات ایرانی اطلاعات چندانی در مورد برد و کلاهک آن ارائه ندادند اما بعدها این اطلاعات نیز به شکل سازمان یافته ای در اختیار رسانه های داخلی قرار داده شد و حتی دریک نمایشگاه دفاعی در تهران یک بنر که مختصات موشک روی آن نوشته شده بوده نیز نصب شد.

---

در اینجا مابنانداریم گفته های پیشین را اینجا تکرار کنیم .بلکه در این پست قصد داریم با مراجعه به فناوریهای مشابه نگاه عمیقتری به فناوری موشک قیام-1 داشته باشیم.

از تصاویر منتشر شده چنین برداشت میشود که قیام-1 بر اساس فناوری بکار رفته در موشک شهاب-2 که خود نیز برگرفته از موشک اسکاد-سی کره ایست ساخته شده باشد . اما با این حساب نمیتوان قیام را کپی شهاب-2 دانست زیرا ابعاد و طول بیشتری دارد و برد آن نیز 300 کیلومتر بیشتر از شهاب-2 است. در ضمن بالکهای معمول شهاب-2 نیز در ساختار قیام وجود ندارد.

این 300 کیلومتر اضافه برد در قیام در حالی تامین شده است که وزن کلاهک آن تنها چند کیلوگرم نسبت به شهاب-2 کمتر است .

معمولا 3 راه برای افزایش برد موشکها وجود دارد:

1- کاهش جرم کلاهک و افزایش میزان سوخت

2- کاهش جرم بدنه و ساختار موشک با حفظ جرم کلاهک و افزودن به جرم سوخت

3- افزایش توان موتور موشک

قیام را بایستی نمونه باز طراحی شده موشک شهاب-2 دانست که مزیتهای بیشتری نسبت به آن دارد. به نظر میرسد که متخصصان ایران با حذف بالک و طراحی یک بدنه سبک توانسته اندفضای بیشتری برای سوختگیری آن  تامین کنند. در اینجا دو نکته را باید در نظر بگیریم:

1- برد قیام 800 کیلومتر است  و کلاهکی به جرم 746 کیلوگرم را حمل میکند. در حالیکه موشک شهاب-2 با کلاهک 750 کیلوگرمی 500 کیلومتر برد دارد. برای تامین 300 کیلومتر برد اضافه نسبت به شهاب-2 لازم است که حدود 1500 کیلوگرم از جرم ساختار موشک کاسته شده و همین میزان سوخت به آن تزریق شود.

2- بدنه شهاب-2 از فولاد ساخته شده است اما اطلاعاتی در مورد جنس یدنه قیام در دست نیست. البته به لحاظ ظاهری حذف بالکها کمک شایانی به کاهش وزن بدنه موشک کرده است.

3- قیام از کلاهکی جداشونده استفاده میکند . تصاویر نشان میدهد که کلاهک قیام بسیار شبیه به کلاهکهایی است که در موشکهای قدر- سجیل و شهاب-3 بی وجود دارد. جدایش کلاهک باعث افزایش دقت اصابت به هدف در این موشک میشود. حتی اگر کلاهک از موشک جدا نشود نیز دقت آن از موشکهای شهاب-2 بیشتر است به علت بدنه جمع و جور تر . لازم بذکر است چنانچه بدنه موشک از مواد سبک ساخته شده باشد لازم است که کلاهک  پیش از رسیدن به ارتفاع پایین از آن جدا شود.

4-سرعت موشک  قیام با سرعت شهاب-2 یکی است در حالیکه که طول و برد آن بیشتر است . این نکته میتواند مبین این مسئله باشد که ایرانیان علاوه بر کاهش جرم بدنه توان موتور را نیز افزایش داده اندکه البته با توجه به توانایی بالای ایران کار چندان دور از ذهنی  نیست.

این برد 800 کیلومتری قیام توانایی استراتژیک ایران را برای هدف قرار دادن منافع دشمن در این محدوده به شکل قابل توجهی افزایش داده است.

منابع خارجی طول قیام را کوتاهتر از شهاب-2 ارزیابی کردند اما در بنر نصب شده در نمایشگاه دفاعی ایران طول آن 5 متر بزرگتر از طول شهاب-2 ذکر شده.است. در حالیکه طبق اطلاعات بنر  وزن موشک تنها 100 کیلوگرم بیشتر از شهاب-2 است.

اگر طبق اطلاعات منتشر شده غربی بخواهیم حساب کنیم طبعا قیام نمیتواند بردی معادل 800 کیلومتر داشته باشد زیرا ما به التفاوت وزن آن در هیچ جای دیگر جبران نشده... مثلا وزن سوخت بیشتر نشده چون طول موشک افزایشی نداشته است. قطر موشک هم   0.88 متر ذکر شده  که با این تفسیر طبعا قیام نمیتواند برد خیلی بیشتری نسبت به شهاب-2 داشته باشد.

اما اگر طبق اطلاعات منتشر شده از داخل محاسبه کنیم این افزایش یرد کاملا منطقی به نظر میرسد. در این اطلاعات طول موشک قیام 16 متر ذکر شده که 5 متر از شهاب-2 بزرگتر است . و طبعا این افزایش طول ناشی از بزرگ شدن مخازن سوخت و افزایش حجم سوخت موشک برای پیمایش مسیر طولانیتری است.

به نظر نگارنده  ارزیابی بر اساس اطلاعات داخلی دقیقتر است .  بهترین تفسیر میتواند اینگونه باشد که بالکها حذف شدند و بدنه موشک نیز سبکتر شده. این کاهش وزن نیز به کاربر اجازه میدهد سوخت بیشتری درون مخزن موشک داشته باشد که درنهایت لازم است طول مخازن نسبت به قبل بزرگتر شود. به نظر میرسد که این کاهش وزن هم حدود 1 تن یا بیشتر باشدکه باعث افزایش 300 کیلومتری در برد موشک شده است.

مختصات کلی موشک قیام

16متر	طول کلی موشک
14متر	طول موشک غیرمسلح
0.88 متر	قطرموشک
TM-185 /AK-27I Kerosene / 73%HNO3 +27%N2O4	نوع سوخت
؟	جرم سوخت
)    S5.2 (9D21)	نوع موتور موشک
130.6	Thrust s.l. (kN)میزان نیرومحرکه
149.7	Thrust vac (kN)
2258	Isp s.l. (Ns/kg)
2589	Isp vac Ns/kg)
65	(ثانیه )زمان سوزش موتور
9.73	MNs  ضربه ویژه موتور در خلا

مزایای قیام نسبت به شهاب-2

1- برد بیشتر

2-دقت بیشتر

3-سطح مقطع راداری کمتر

4- سکوهای شلیک متنوعتر

از بین همه این مواردنکته 4 ارزش تامل بیشتری دارد.

قیام راه دریا را باز میکند.

همانطور که اشاره شد موشک قیام قابلیت شلیک از سکوهای سیار و ثابت زمینی را دارد . اما مهمترین قابلیتی که در آینده میتوان برای آن در نظر گرفت اینست که این موشک در دریا نیز قابلیت شلیک داشته باشد. بدنه جمع و جور قیام بسیار برای حمل کانتیری بر روی کشتیهای تجاری و نظامی و سکوهای پرتاب زیردریایی مناسب است . مانند تجربه موشکهای آر-27 روسی یا موشک دانوش نیروی دریایی هند.

البته این نکته تا حدود زیادی از جانب مقامات کشورمان نیز تایید شده و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران درصدد دستیابی به فناوریهای پیشرفته دریایی است  حضور موشکهایی در کلاس قیام و یا کلاسهای بالاتر در دریاهای آزاد و آبهای سرزمینی علاوه بر اینکه  نیاز به موشکهایی در کلاس سجیل و شهاب را کاهش میدهد  قدرت مانور موشکی ایران را نیز به نحو موثری افزایش میدهد.

در نهایت اینکه به نظر نمیرسد که قیام -1 آخرین موشک از این دست ابتکارات باشد. احتمالا برنامه هایی نیزبرای ارتقای موشکهای شهاب-1 و شهاب-2 و حتی شهاب-3 با توجه به تجربه موشک قیام -1 وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور در معرض دید جهانیان قرار خواهد گرقت.

تصاویر مرتبط

تجزیه و تحلیل موشک نودونگ کره شمالی

تجزیه و تحلیل موشک نودونگ  کره شمالی

---

در این مقاله با استفاده از اطلاعات منتشر شده و فناوریهای موشکی قصد داریم تحلیلی کلی از موشک نودونگ کره شمالی داشته باشیم.بخصوص موشکهایی با برد1000-1300کیلومتر که براساس موشک اسکاد شوروی توسعه یافته اند. این گزارش مربوط به سالهای اولیه رونمایی از این موشک  یعنی متعلق به سال 1994 .م است.

---

 موشک شهاب-3 :  هر دو نوع موشک بر اساس فناوری اسکاد توسعه یافته اند و قدرت هر کدام از آنها 4 برابر توان موشک اسکاد است. دقت این موشکها نیز بین2-4 کیلومتر یا بیشتر متغیر است و قادرند یک کلاهک سنگین 1000 کیلوگرمی را  حمل کنند. به نظر میرسد چنانچه بدنه این موشکها از الومینیوم ساخته شود بدون کاهش جرم کلاهک قادرند تا مسافت 1300 کیلومتر را نیز دارد.هر چند توانایی کره شمالی برای انجام این مهم واضح نیست
.. چنانچه این موشکها واقعا براساس اسکاد ساخته شده باشند این مسئله نمیتواند مبین موفقیت چشمگیر این کشور در زمینه فناوری موشکی باشدزیرا درا ین روش بدون طی مراحل دشوار آزمایشات پروازی میتوان به بردهای بیشتر دست پیدا کرد.

 مطمئنا برای توسعه موشکهای قویتر در آینده این سرعت توسعه موشکها بعلت  مراحل آزمایشی کند تر خواهد بود و تحقق این امر به قطعات موشکی وارد شده به کره شمالی نیز بستگی دارد.

در اوایل دهه 90میلادی گزارشهای زیادی منتشر شد که نشان میداد کره شمالی در حال توسعه موشکهایی بابرد1000-1300 کیلومتر است. این موشک در رسانه های غربی به نام نودونگ مشهور شد.انتشار این گزارشات  و اخبار فروش آن به کشورهایی مانند ایران - سوریه- و لیبی نگرانی جدی را در میان کشورهای رقیب مانند کره جنوبی- ژاپن - رژیم صهیونیستی و قدرتهای غربی برانگیخت.

اگر به اهداف بالقوه این موشک و کشورهایی که خواهان دستیابی به چنین بردی هستند نگاهی بیندازیم میبینیم که این سیستم به کره شمالی امکان هدف قرار دادن ژاپن و به ایران و لیبی توانایی حمله به تمام نقاط فلسطین اشغالی زا میدهد. با اینحال جامعه بشدت کنترل شده و بسته کره شمالی چندان اجازه نداده که تاکنون اطلاعات زیادی در مورد این موشکها در دسترس تحلیلگران قرارگیرد. با این حال تمام سعی ما در اینست که با استفاده از تجربه های مشابه منابع و مشکلات استقرار و تولید این موشکها را مورد بررسی قرار دهیمو به برخی سوالات پاسخ مناسب بدهیم.

کره شمالی تاکنون  موشکهای  اسکاد  R-17/SS-1cبا برد  300 کیلومتر را را تولید کرده است . پیش از تحلیل توانایی نودونگ نگاهی داریم به تاریخچه فناوری موشکی در کره شمالی .

.

تاریخچه فناوری موشکی کره شمالی

برنامه موشک DF-61

از سال 1976تا1978 کره شمالی در برنامه موشک دی اف-61 چینی مشارکت داشت . این موشک سوخت مایع  600 کیلومتر برد داشت و قادر به حمل یک کلاهک یک تنی قدرتمند بود. این پروژه سرانجام توسط چینیها  لغو شد و آنها ترجیح دادن به جای سرمایه گذاری روی این پروژه توسعه موشکهای DF-4/CSS-5را با استفاده از تجارب بدست آمده از این برنامه دنبال کنند.

موشک اسکاد-آ کره شمالی 

پس از لغو پروژه دی اف-61 کره ایها گام بعدی خود را برای کسب فناوری موشکی به سراغ موشک اسکاد اتحاد جماهیر شوروی  رفتند و در سال 1984 اولین نمونه از نمونه کپی شده آنرا در کره شمالی آزمایش کردند.در این گزارش برای معرفی اسکادهای کره ای از کلمه مودmod استفاده میکنیم که معرف اسکادهای تولید شده در کره شمالی است.

در جدول زیر اطلاعاتی کلی را ارائه میکنیم:

نودونگ با برد افزایش یافته	نودونگ	Mod-Cاسکاد	Mod اسکاد مود-بی	Mod-A اسکاد	نوع موشک
____	1993؟	1990	؟1985	1984	تاریخ اولین پرواز
15.5متر	15.5متر	12.55متر	11.25 متر	11.25متر	طول
1300کیلومتر	1000کیلومتر	500کبلومتر	340کیلومتر	300کیلومتر	برد
1000	1000	750	985	985	کلاهک(کیلوگرم)
2800-3000کیلوگرم	3800-4000کیلوگرم	1385 کیلوگرم	1385کیلوگرم	1385کیلوگرم	وزن خالی موشک
16000	16000	5000	4000	4000	وزن سوخت(کیلوگرم)
0.84-0.85	0.80-0.81	0.77	0.74	0.74	کسر جرمی سوخت
240	240	240	240	230	ضربه ویژه (ثانیه)
70	70	87.5	70	70	زمان سوزش موتور
540000	540000	134000	134000	129000	تراست (نیوتن)
4	4	1	1	1	تعداد موتور

اسکاد مود-بیNKScud-B 

کره شمالی از سال 1985 شروع به تولید اسکاد  مود-بی که نسخه ارتقاءیافته مود-آ است کرده است. بعد از جنگ ایران و عراق ایران موافقت کرد که در ازای دریافت تعداد زیادی از این موشکها  مالی توسعه آنرا برعهده بگیرد.پس از اتمام آزمایشات و تولید انبوه آن گزارشهای دریافتی از سال1986-1987  اشاره دارد که حدود 100فروند از این موشکها به ایران تحویل داده شده است.

مود-بی 15 درصد از مود آ بزرگتر است و برد آن حدود40 کیلومتر نیز بیشتر است. محتملترین راه برای رسیدن به این توفیق ظاهرا در کاهش وزن بدنه موشک برای گنجاندن  سوخت بیشتر در مخزن موشک و یا از طریق طراحی موتور نیرومند تر برای ایجاد تراست بیشتر بدست آمده است.به عنوان مثال میزان تحمل حرارتی محفظه احتراق موتور بالاتر رفته و فشار و دما در محفظه افزایش مییابد که نهایتا ضربه ویژه قویتری تولید میکند. البته از آنجا که این افزایش برد چندان بالا نیست احتمالا از طریق کاهش جرم بدنه برد آن افزایش یافته است.

شکل شماره-1 نشان میدهد که برای هرگونه تغییری برای افزایش برد که 40 کیلومتر است لازم است که از جرم محموله موشک به میزان 150 کیلوگرم کاسته شود.و یا با ثابت نگهداشتن جرم کلاهک وزن بدنه آنرا به همین میزان کاهش داد. استفاده از سیستمهای هدایتی کوچکتر و قطعات موتوری سبکتر نیز میتواند عامل این کاهش وزن باشد اما ترجیحا این کاهش وزن کمتر از 150 کیلوگرم خواهد بود.اینجا یک احتمال دیگر مطرح میشود که از آلومینیوم پیشرفته به جای فولاد در بدنه استقاده شده باشد که احتمال دارد جرم موشک را به میزان 300-400کیلوگرم کاهش دهد و این مسئله موجب افزایش قابل توجه در برد موشک میشود. مرجح ترین تفسیر در مورد این برد افزایش یافته اینست که کره ایهاهمراه  با کاهش جرم موشک  ضربه ویژه موتور موشک را از 230ثانیه به240 ثانیه رساندند و این مسئله خود به تنهایی موجب میشود برد موشک حدود40 کیلومتر افزایش یابد بدون اینکه لازم باشد در بدنه موشک دستکاری انجام شود. در ادامه خواهیم دید که این افزایش ایمپالس با دیگر نمونه های موشکهای کره ای سازگار است.

این 4 درصد افزایش ضربه ویژه بوضوح نشان میدهد که کره ایها از تجربه کار بر روی موشکهای دی اف چینی استفاده کرده اند و با کمک آنها توانسته اند این مهم را محقق کنند. به عنوان مثال کره شمالی قادر بود با کمک آنها  موتور موشکهای خود را به توربوپمپهایی با فشار بالا نوسازی کند و با طراحی محفظه های احتراق مقاومتر در برابر فشار و دما ضربه ویژه آنها را افزایش دهد. دایره خطای احتمالی این موشک مانند موشکهای اسکاد-بی شوروی طبق برخی گزارشها بین 450تا1000 متر عنوان شده است.

                             

اسکاد مود-سی

مهمترین راه برای افزایش برد در این موشک افزایش طول موشک بمنظور افزایش جرم سوخت بوده است . قبلا این روش توسط رژیم عراق آزمایش شده بود که با کاهش جرم کلاهک و افزایش جرم سوخت موشک اسکاد-بی توانست موشک الحسین را تولید کند و در طول جنگ با ایران مورد استفاده قراردهد.از این موشک برای انهدام اهداف در سرزمینهای اشغالی فلسطین و عربستان در خلال جنگ اول خلیج فارس نیز استفاده شد. مهندسان کره در جریان بمباران تهران به جزییات فناوری این موشک دست پیداکردند و گفته میشود ایران اطلاعات موشکهای منفجر نشده الحسین را با کره ایها مبادله کرده است.در اواخر  سال 1989 اولین آزمایش این موشک انجام شد و تا سال 1990 طول کشید. بنا به گزارشات اطلاعاتی در زمستان 1991 کره شمالی محموله هایی از این موشکها را به ایران و سوریه صادر کرده است.

شکل شماره-2  منحنی افزایش برد نسبت به جرم کلاهک را در موشک اسکاد مود-سی نشان میدهد . قابلیت حمل سوخت این موشک 25 درصد از مود-بی بیشتر است .در اینجا  مود-بی را به عنوان نمونه پایه این موشک در نظر میگیریم:

الف : افزایش برد موشک به 500تا600 کیلومتر به همراه کلاهکی با جرم 700-600 کیلوگرم. مود-سی از موتوری با  ایمپالس 240 ثانیه (همان موتور اسکاد مود-بی) استفاده میکند . برآورد دقت مود-سی بیشتر متکی به فرضیات است. چنانچه دقت موشک همانند قبل در نظر گرفته شده باشد احتمالا کلاهک از بدنه جدا میشود. چیزی که در جریان جنگ خلیج فارس و پرتاب موشکهای الحسین کارایی آن  مشاهده شد. البته موشکهای الحسین توانایی جدایش کلاهک از بدنه رانداشتند اما طبق اصول علمی و نظری جدایش کلاهک باعث میشود که نیروهای اضافی بر روی محموله کاهش یابد و  ناپایداری ناشی از بارهای واردشده بر بدنه نیز برطرف شود و نهایتا دقت آن نیز افزایش یابد.در این صورت دایره خطای اسکادمود-سی 1000متر است که در صورت عدم جدایش این دایره بزرگتر و دقت کمتر خواهد شد.

ساخت یک موشک با برد بیشتر مانند مود-سی نیاز به طراحی مجدد بدنه دارد . در این سیستم باید میزان سوخت بمیزان 50 درصد بیشتر از مود-بی باشد در حالیکه از همان موتور اسکاد مود-بی در این موشک استفاده شده است.این  افزایش سوخت به موشک اجازه میدهد با کلاهک 700کیلوگرمی بردی معادل 550 کیلومتر داشته باشد.

کاهش جرم بدنه موشک با استفاده از آلومینیوم به جای فولاد به ساخت موشکی با کلاهک یک تنی و برد 1000 کیلومتر منجر نخواهد شد و مطمئنا برای رسیدن به چنین بردی این کشور  نمیتواند از چنین طرحی بهره ببرد و احتمال صحیحتر اینست که کره ایها برای رسیدن به چنین بردی   4 موتور موشک اسکاد راباهم ترکیب کنند و یک موتور قویتر تولیدکنند. چنین روشی به کره ایها این امکان را میدهد که بدون توسعه یک موتور قویتر و با امکانات موشک اسکاد برد بالاتری را برای موشکهای خود تامین کنند بدون اینکه مجبور باشد مراحل تدریجی آزمایشات پروازی را پشت سربگذارند.

موشک نودونگ

در حال حاضر به طور گسترده ای در مطبوعات مقالاتی را میبینیم که در مورد آزمایش موشکی 1000 کیلومتری و با قابلیت حمل کلاهکهای اتمی و شیمیایی صحبت میشود. بخصوص بعد از گزارشاتی که در اواخر ماه ژوئن 1993 در مورد آزمایش موشک منتشر شده است. اعتقاد براینست که توسعه نودونگ مابین سالهای 1988 تا1989آغاز شده است و همزمان با توسعه اسکاد مود-سی با برخی از کشورهای ذینفع در توسعه این موشک هماهنگیهای لازم بوجود آمده است و کشورهایی مانند لیبی به خرید این موشکها ابراز علاقه کرده اند.

گزارشها همچنین اشاره دارد که کره ایها برای توسعه این موشک از کشورهای خارجی کمک دریافت کرده اند و ایران از این برنامه پشتیبانی مالی  میکند. ظاهرا ایرانیها  قصد دارند در مقابل محموله های نفتی خود حدود 150 فروند موشک نودونگ  از کره شمالی بخرند.

در یکی از گزارشات نیز قید شده که احتمالا سوریه اولین مشتری این موشکها خواهد بود. در سال 1992 نیز در دیدار هیات بلندپایه پاکستانی از کره شمالی نسبت به خرید این موشک توسط پاکستان ایراز علاقه شد. و عنوان شد که کره شمالی تامین کننده اصلی موشکهای اسکاد-بی و سی ایران و سوریه است. بنا به ادعای یک مقام نظامی فراری از کره شمالی در اواخر دهه1980 این کشور 4 پایگاه پرتاب زیرزمینی را برای استقرار موشکهای دوبرد با هدف انهدام پایگاههای آمریکایی در ژاپن و گوام کرده است.

  آزمایش ماه مه 1993 

گزارشهای ضد ونقیضی در مورد این آزمایش تاکنون منتشر شده است . برخی منابع اعلام کرده اند که 4 موشک نودونگ  در روزهای 29و 30 مه 1993 آزمایش شده اند اما منابع دیگر معتقدند که یک یا دوفروند موشک نودونگ و اسکاد سی شلیک شده اند. همه این منابع اما اذعان دارند که موشکهای شلیک شده درفاصله  500کیلومتری از نقطه شلیک فرود آمده اند. سازمان اطلاعات آمریکا در جریان این آزمایشات توانست موشک جدیدنودونگ  را که شباهت زیادی به اسکاد-سی داشت را شناسایی کند. کره شمالی آزمایش چنین موشکی را تایید میکند اما از کم و کیف آزمایش آن چیزی بیان نکرده است. ظاهرا این آزمایش از سایت تایپو-تونگین -هوادایی - کون در شمال استان هامکیونگ    در سواحل شرقی کره شمالی انجام شده است.آزمایش از روی یک پرتابگر سیارانجام شد و توسط دستگاههای اطلاعاتی آمریکا و ژاپن مورد رهگیری قرارگرفت . این آزمایش بدان دلیل مورد توجه قرار گرفت که پرتاب آن برخلاف آزمایشات سابق که در سواحل جنوبی انجام میشد از سواحل شرقی به طرف دریای ژاپن انجام شد.

همانطور که گفته شد جهت شلیک موشک به سمت دریای ژاپن و روبروی جزیره نوتوی ژاپن بود. گفتنی است که دریای ژاپن عرضی معادل 750 کیلومتر دارد که برای انجام چنین تستی باریک به نظر میرسد. علاوه برآن  هواپیماهای جاسوسی ژاپن دوکشتی جنگی کره ای را که  در طی ان دو روز در نزدیکی محل فرود موشک آزمایشی مستقر شده بودند در حدود فاصله 300 کیلومتری از محل پرتاب رهگیری کردند.

                                                  ساختار موشک نودونگ

اکنون قصد داریم محتملترین فرضیات را در مورد ساختار موشک نودونگ را بررسی کنیم . پیشنهاد اصلی اینست که برای پی بردن به فناوری نودونگ ابتدا ساختار موشک اسکاد بی زا مورد ارزیابی قرار دهیم. فارغ از اطلاعات بسیار کمی که در مورد نودونگ وجود دارد میتوان برای پی بردن به به ساختار آن تاریخچه و سیر تکامل  فناوریهای مشابه را در کره شمالی و اتحاد جماهیر شوروی و چین مورد ارزیابی قرار داد.از زمانی که کره ایها مشارکت خود را در برنامه دی اف-61 را در نیمه دوم دهه 1970 م. آغاز کردند این برنامه دستاوردهای زیادی برای آنها داشته است.

گزارشهای منتشره اشاره دارد که نودونگ موشکی است که با کلاهک800-1000 کیلوگرمی قادر به طی مسافتی در حدود 1000-900 کیلومتر است. گزارشهای دیگری نیز وجود دارد که برد آنرا با کلاهک 1000 کیلوگرمی 1300 کیلومتر اعلام کرده است.

بیشترین احتمال در مورد این موشک اینست که کره ایها 4 موتور اسکاد مود -بی ساخت خود  را با هم ترکیب کرده و یک موتور بسیار قویتر برای  تولید رانش کافی برای آن تولید کرده اند. برخی از گزارشها نیز اشاره دارد که تنها از  یک موتور جدید و قدرتمند در ساختار آن استفاده شده است.

این شیوه توسعه موتور موشک چندان روش عجیبی نیست و در برنامه های موشکی دیگر نقاط دنیا نیز بکار برده شده است.

الف: تجمیع و کلاستر کردن موتورهای ضعیفتر برای تولید یک موتور قدرتمند یک معیار برای توسعه موشکی محسوب میشود. پیش از این نیز اتحاد جماهیر شوروی - اتحادیه اروپا و چین از این روش برای توسعه موشکهای خود استفاده کرده اند. اولین موشک از این نوع آر-12/اس اس-4 شوروی است که اولین بار درسال 1955 آزمایش شد و در سال 1957 عملیاتی شد. و یا میتوان برای مثال به ساختار فناوری موشک CSS-2/DF-3اشاره کرد که درسال 1971 به مرحله عملیاتی رسید.

کره شمالی 345 موتور موشک از نوع اسکاد دارد میتوانند به خبی آزمایش و تولید شوند. ممکن است موشک جدید براساس فناوری این موتورها ساخته شود زیرا که طراحی و. تولید موتور جدید به وقت و سرمایه گذاری هنگفتی نیاز دارد.

از طرفی چالشهای فنی نیز باعث میشود تا این موتورهای ضعیفتر در اولوویت قرار گیرند. به عنوان مثال آزمایش یک موتور بزرگتر بسیار مشکلتر و سخت تر از آزمایش یک موتور کوچکتر است .تجربه  نیز نشان میدهد که کلاستر کردن موتورهای کوچکتر نسبت به موتور بزرگتر  اغتشاشات  مکانیکی کمتری در موتور ایجاد میکند. موتورهای بزرگتر معمولا اغتشاشات و لزرشهای مکانیکی تولید میکنند که به سمت انهدام کامل موتور تمایل دارد.

با تمام این تفاسیر چنانچه از یک موتور بزرگ در ساختار بزرگ  نودونگ استفاده شود با توجه به برد و محموله آن لازم است که موتور مذکور 4 برابر موتور موشک اسکاد قدرت داشته باشد.

منابع متعدد ابعاد تقریبی ذیل را برای نودونگ ارائه کرده اند. طول 15-16 متر و قطر 1.2-1.3 متر

از آنجا که این ارقام بر اساس تصاویر گرفته شده از راه دور اعلام شده بنابراین تخمینی است . با این حساب چنانچه قدرت موتور 4 برابر اسکاد فرض شود اندازه مخزن سوخت آن نیز 4 برابر اسکاد است که  میزان سوخت تخمینی  آن 12.4 متر مکعب است. با چنین  ابعاد و حجمی قطر موشک به 1.3متر میرسد.

طول تانکهای سوخت به 9.3 متر میرسد (به علاوه برخی فضاهای اضافی بین مخازن سوخت ). اگر طول موتور که در قسمت پایینی مخازن قرار دارد مانند موشک اسکاد 2 متر در نظر گرفته شودو همچنین مساحت مورد نیاز برای قرار دادن سیستم هدایت و هدفگیری و اندازه مخزن اکسیدکننده بین مخزن سوخت و کلاهک مورد حساب قرار گیرد با توجه به قطر 1.3 متری و مخازن بزرگتر سوخت که باعث میشود مخزن اکسید کننده 2 متر بزرگتر از مخزن اکسیدکننده اسکاد-بی باشد  طول موشک 13.5 متر حدس زده میشود اگر  طول کلاهک که دومتر در نظر گرفته میشود را نیز در نظر بگیریم این طول به 15.5 متر میرسد .که  این اندازه با تمام موارد اعلام شده منطبق است.

کلاهک

در اینجا لازم است تحلیلی بر اساس شکل و ضریب بالیستکی بر کلاهک نودونگ داشته باشیم.

فرض اصلی در مورد این کلاهک در مقایسه با کلاهک اسکاد-بی اینست که این کلاهک یک کلاهک عایق کاری شده نیست . برای افزایش دقت به نظر میرسد که کلاهک نودونگ در زمانی که به اوج ارتفاع پروازی میرسد از بدنه موشک جدا میشود. چنانچه این جدایش رخ ندهند احتمال دارد که بدنه موشک در فاصله10-20 کیلومتری از سطح زمین  به علت نیروهای وارد شده جوی متلاشی شود یعنی همان اتفاقی که در مورد موشکهای الحسین عراق در جنگ خلیج فارس رخ داد. از آنجا که اندازه این کلاهک 70 در صد بزرگتر و سرعت بازگشتی آن نیز بسیار بیشتر از موشک الحسین است این مشکل به شکل ملموسی  موفقیت اصابت را تحت تاثیر قرار میدهد.

این جدایش از بدنه معمولا هنگامی صورت میگیرد که تانکهای سوخت خالی شده باشند. به نظر میرسد کره شمالی کلاهکی هسته ای را توسعه داده باشد که پیش از متلاشی شدن بدنه موشک از آن جدا میشود. زیرا که متلاشی شدن بدنه دقت اصابت کلاهک  را به طرز وحشتناکی کاهش میدهد.

جدایش کلاهک هسته ای از بدنه نیاز به فناوری بسیار پیچیده ای ندارد .علی رغم اینکه اگر انجام نشود باعث ایجاد غلتهای نابهنگام و کاهش دقت موشک میشود.

نیروهای بالستیکی وارد شده بر کلاهک نیز  حدود 36000-48000 نیوتن بر متر مربع(750-1000 پوند بر فوت مربع ) تخمین زده میشود. این امر موجب میشود تا تنشهای  حرارتی وارده بر کلاهک نیز به علت سرعت بسیار بالا ی بازگشتی آن بشدت افزایش کند.

در مورد میزان سوخت هم همانطور که گفته شد این مقدار 4 برابر میزان سوخت اسکاد-بی تخمین زده میشود. یعنی اینکه موشک نودونگ حدودا 16 تن سوخت با خود حمل میکند. وزن خالی  موشک نیز 3000-4000 کیلوگرم در نظر گرفته میشود . با در نظر گرفتن این نکته که موتور موشک نیز 4 برابر اسکاد رانش تولید میکند میتوان گفت که با کلاهک یک تنی برد موشک به 915-965 کیلومتر میرسد که با اطلاعات بدست آمده از بر آوردهای اطلاعاتی در مورد برد آن منطبق است.

افزایش برد نودونگ به  1300 کیلومتر

برخی منابع گزارش دادند که کره شمالی قصد دارد نمونه ای از موشک نودونگ با برد 1300 کیلومتر و کلاهک یک تنی را توسعه دهد. در اینجا کمی در مورد راههای افزایش این برد مطالبی خواهیم گفت . چندی پیش یک روزنامه سعودی از اجرای آزمایش این موشک در سایتی در منطقه جنوب شرق ایران خبر داد. در میان تکذیبهای کره شمالی اما مسئله ای که خودنمایی میکند اینست که کره شمالی برای آزمایش موشکی با این برد محدودیت مکانی و جغرافیایی دارد که این مسئله باعث میشود تا استفاده از سایتهای آزمایش خارجی برای این کشور حیاتی به نظر برسد .

برای افزایش 300 کیلومتری برد این موشک لازم است که از جرم کلاهک آن کاسته شود. اگر فرض را بر این بگیریم که کره ایها بدون کاهش کلاهک میخواهند به این برد برسند چند گزینه احتمالی برای تحقق این امر مطرح میشود:

1- ساخت موتور جدید و نیرومندتر و یا ارتقای موتور کنونی موشک برای تولید رانش بیشتر

2- افزایش طول موشک برای حمل سوخت بیشتر مانند آنچه که در مورد موشک اسکاد-سی انجام شد

-3 کاهش وزن بدنه

در اینجا اعتقاد بر اینست که احتمال سوم به واقعیت نزدیکتر است. تحقق 300 کیلومتر افزایش در برد نیاز به افزایش رانش موتور اسکاد به میزان 10-15 درصد دارد که برای این مورد لازم است محور موتور بزرگتر شود که کار بسیار پرهزینه ایست.و بعید است کره تایها اینهمه هزینه را براحتی متقبل شوند.

افزایش طول موشک و افزودن میزان  سوخت  به نسبت 25 درصد نیز برد موشک را فقط بین 100-150 کیلومتر افزایش میدهد که با توجه به محدودیت قدرت بالابر موتور حتی اگر میزان افزایش سوخت 50 درصد باشد نهایتا این افزایش برد به 200 کیلومتر میرسد.

از این جهت ممکن است این افزایش برد با  ثابت نگهداشتن جرم کلاهک به روش کاهش وزن بدنه بدست آمده باشد. فرض بر اینست که مانند تجربه موشکهای اسکاد-بی و سی  جنس بدنه نودونگ  از فولاد ساخته شده باشد. همراه با این  معروف است که آلیاژ آلومینیوم و منیزیم نخستین بار در بدنه موشک DF-3/CSS-2 و DF-4/CSS-3 چینی مورد استفاده قرار گرفت.پس  چنانچه کره شمالی قابلیت ساخت موشک با مواد مشابه را  داشته باشد احتمال دارد که از وزن موشک به میزان یک تن کاسته شودو  چنین کاهشی در وزن باعث افزایش 300 کیلومتری در برد همراه با کلاهک یک تنی  خواهد شد. برخی تحلیلهای بدبینانه اطلاعاتی  نیز اعتقاد دارند که کره شمالی در واقع موشک نودونگ را با برد استاندارد 1300 کیلومتر توسعه داده است.

 مشخص نیست که کره ایها بتوانند از عهده گذر از موانع تکنولوژیکی ساخت چنین سیستمی بر بیایند زیرا آنها تاکنون فناوری  استفاده از آلیاژهای پیشرفته آلومینیوم به صورت بومی را در سیستمهای هوافضایی نداشته اند.و  به نظر نمیرسد به صورت محلی فناوری ساخت بدنه های موشکی بزرگ بوسیله آلیاژهای آلومینیوم را در اختیار داشته باشند.پس به احتمال زیاد از تجربه کشورهای خارجی مانند ایران در توسعه این فناوری بهره برده اند.

برآورد دقت نودونگ

نودونگ ترجیحا برای هدایت اینرسیایی از چند ژیروسکوپ و bodywright و kadyshev استفاده میکند. سیستم هدایت آن نیز  از پره های گرافیتی برای هدایت گازهای خروجی حول محور طولی موشک بهره میبرددقیقا مانند سیستمی که در موشک اسکاد-بی و  همچنین موشک دی اف-3 چین  با یک خوشه چهارتایی ازموتورهابکار رفته است.

در برآورد دقت نودونگ فرض را بر این میگیریم که آین موشک از همان سیستم هدایتی استفاده میکند که  در موشک اسکاد  بکار رفته است . افزایش خطای موشک اسکاد مود-بی به این دلیل است که کلاهک آن در هنگام بازگشت از بدنه جدا نمیشود . در اینجا ما این نکته را در نظر میگیریم که کلاهک نودونگ پیش از رسیدن به ارتفاع پایین از آن جدا خواهد شد. در یک برآورد محتاطانه در مورد دقت این موشک  دایره خطای احتمالی 1300 تا 2000متری را برای آن میتوان تخمین زد اما اگر کلاهک موشک در هنگام فرود دچار غلتهای غیرقابل پیش بینی شود این دقت کمتر و دایره خطا نیز بزرگتر خواهد بود.کما اینکه منابع دیگری این دقت را بین 2000 تا 4000 متر تخمین میزنند.

با این حساب اعتقاد ما اینست که چنین دقتی با توجه به برد موشک قابل توجه و کوچک است.

دوعامل اصلی برای  خطای اصابت موشک  وجود دارد:

1- خطای هدفگیری در هنگام شلیک ... اشتباه در تعیین زاویه شلیک و مسیر بالستیکی مناسب باعث میشود که دقت موشک تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کند.

2-نیروهای آیرودینامیکی وارد شده لایه های جوی به موشک در هنگام بازگشت به زمین

سیستم هدایت این نوع موشکها تنها در هنگام مرحله رفت یعنی مرحله ای که در آن موتور موشک کار میکند عمل میکند و تنها قادر است این خطا را کاهش دهد اما نمیتواند آنرا به صفربرساند. لازم بذکر است که هدایت موشک در فاز بازگشتی نیاز به فناوریهایی دارد که بدست آوردن آن کار بسیار دشواری است.

قابلیت اطمینان موشک

قابلیت اطمینان از موشک های کره شمالی  تاکنون مسئله ای  سوال برانگیز بوده است  . هزینه های انجام آزمایشات پروازی برای این کشور معمولا با هزینه های سیاسی و اقتصادی زیادی همراه است که انجام آزمایشات کافی برای اطمینان از کیفیت مطلوب آنها را محدود میکند. با این حساب کیفیت موشکهای کره ای  که در گذشته به ایران صادرشده است نیز پایین است و نمیتوان نسبت به ایمنی بکارگیری این موشکها اطمینان چندانی داشت.

برخی از اجرای کلیدی موشک  مانند موتور موشک را میتوان حتی روی زمین آزمایش کرد و لازم نیست حتما در آزمونهای پروازی کیفیت آنها را محاسبه کرد . اما با این حساب به نظر میرسد که کیفیت نودونگ از کیفیت اسکاد مود-بی و سی بسیار پایین تر باشد زیرا:

موشک نودونگ ابعاد بزرگتر و سرعت بیشتری  نسبت به اسکاد مود-بی و سی دارد بنابراین با بارها و فشارهای بسیار نیرومندتر جوی روبرو است که این مسئله میتواند باعث متلاشی شدن بدنه موشک و انهدام آن در طول پرواز شود.

اگر قابلیت اطمینان پذیری موتور اسکاد را 95 درصد در نظر بگیریم موتور نودونگ با یک ساختار 4 تایی از موتورهای اسکاد نیز از این قاعده پیروی میکند یعنی  (0.95) 4 = 81 درصد قابلیت اطمینان پذیری دارد.

اما اگر تنها از یک موتور در ساختار نودونگ استفاده شود این قابلیت اطمینان به 66 درصد میرسد.

گام بعدی توسعه نودونگ

گزارشهایی نیز وجود دارد که از برنامه کره شمالی برای ساخت موشک نودونگ-2 با برد1500تا2000 کیلومتر برنامه ریزی میکند. برای ساخت چنین موشکی لازم است موتوری بسیار قویتر از موتور اسکاد-بی طراحی و ساخته شود. کما اینکه قبلا نیز از این روش  استفاده شده است.

موشک چینی دی اف-3 که برای نخستین بار درسال 1966 مورد آزمایش قرار گرفت نیز از این تجربیات به شمار میرود . این موشک 2800 کیلومتر برد دارد و از یک موتور متشکل از یک خوشه 4تایی از موتورهای موشکی بهره میبرد. ظرفیت حمل سرجنگی  این موشک نیز 2 تن است. اولین موشک دومرحله ای چینی موسوم به دی اف-4 (اولین بار در سال1970 م مورد آزمایش قرار گرفت) نیز از یک سیستم دی اف-3 در مرحله اول و یک موتور دیگر به عنوان مرحله دوم استفاده میکند.

البته توسعه چنین سیستمهایی توسط کره شمالی در حال حاضر وابستگی زیادی به کمکهای فنی خارجی دارد.برای فهم امکان افزایش برد این موشکها باید این نکته را در نظر بگیریم که موتورهای اسکاد همچنان به عنوان پایه اصلی برای توسعه این موشکها مورد استفاده قرار میگیرند . کره ایها میتوانند با کلاستر کرده 4 موتور اسکاد مود-بی (مشابه  تجربه نودونگ) به عنوان مرحله اول و یک موتور اسکاد مود-بی به عنوان مرحله دوم و با کاهش وزن بدنه و یا حتی حذف بالکهای مرحله اول و دوم موشکی با برد 1750-1800 کیلومتر و کلاهکی به جرم 1000 کیلوگرم تولید کنند. البته این طرح یک مدل ساده و خام براساس تواناییهای تکنولوژیکی کره شمالی است.

پیامدهای توسعه موشکی کره شمالی

از ارائه این تحلیل در مورد برنامه کره شمالی چند نتیجه مشخص میتوان گرفت:

1- کره شمالی با استفاده از فناوری موشکهای اسکاد  توانایی ساخت موشکهایی را دارد که با کلاهک یک تنی قابلیت رسیدن به برد1000 کیلومتر را دارند.

2- در نگاه اول  کره ایها میتوانند با حفظ کلاهک یک تنی برد موشک نودونگ را به 1300 کیلومتر افزایش دهند . ظاهرا آنها قادرند بدنه های پیشرفته با استفاده از آلیاژ آلومینیوم برای موشکهای نودونگ بسازند (البته طبق بدبینانه ترین تحلیلهای اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا) از جهتی چنانچه این موشکها با برد 1000-1300 کیلومتر بر اساس فناوری اسکاد ساخته شده باشند این به معنای پیشرفت قابل توجه فناوری موشکی در کره شمالی نیست.

3-موشک نودونگ تاکنون بزرگترین  و دوربرد ترین موشکی  بوده  که در کره شمالی ساخته شده است. طراحی و ساخت موشکهای بزرگتر با برد بیشتر نیز نیاز به بدنه های بزرگتر  و موتورهایی قویتر از موتورهای نودونگ  و یا حتی ساختار چند مرحله ایدارد. بنابراین سرعت  توسعه چنین موشکهایی بسیارکندتر از 5سال گذشته خواهد بود.با این حساب به نظر میرسد کره ایها برای توسعه این سیستمها نیاز به کمکهای فنی و کارشناسی از سوی دولتهای خارجی متحد خود دارند.

4 - دقت نودونگ در هنگام اصابت به هدف به چند کیلومتر میرسد و  کاهش این دایره خطا کار بسیار مشکل و سختی است . حتی با توسعه سیستمهای هدایت موشک برای کاهش خطای بازگشتی نیز به نظر نمیرسد این دقت چندان بهبودی پیدا کند که با این توصیف موشک نودونگ با این دقت بسیار ضعیف برای استفاده نظامی موثر چندان مورد اطمینان نیست اما برای ایراد ضربات متعارف و یا ش.م.ر بر ضد اهداف بزرگ دشمن مناسب به نظر میرسد. اما با این حساب حتی اگر ایرانیها یا کره ایها این موشک را به کلاهکهای اتمی هم مجهز کنند این دقت پایین به آنها این امکان نمیدهد تا از آن برضد اهداف نقطه ای نمظامی دشمن استفاده کنند.

در نهایت اینکه برخی از اجزای کلیدی نودونگ برای اطمینان به آزمونهای پروازی گسترده نیاز دارند که انجام آنها در توان کشور کوچکی مانند کره شمالی نیست لذا بر این اساس دولتهایی که دنبال تسلیحات هسته ای هستند نمیتوانند نسبت به عملکرد آن اطمینان چندانی داشته باشند. برای این کشورها نیز عاقلانه نیست که معدود سلاحهای اتمی خود را روی این موشک سوار کرده و شلیک کنند.

مولف: مدیریت وبگاه موشک شهاب-3