موشک اس اس -4 ساندل

موشک اس اس -۴ ساندل

در اوایل دهه 1950 میلادی دفتر طراحی یانگل واقع در اوکراین با استقلال از مجموعه او کی بی-1 کارالیف (پدر فضانوردی شوروی) این فرصت را پیدا کرد که به پروژه های مستقل جدیدی بیندیشد . اولین برنامه مهمی که طراحی و ساخت آن را یانگل انجام داد موشک میانبرد اس اس -4 یا آر-12 ساندل بود.
این موشک با ایده افزایش برد موشکهای دارای سوخت قابل ذخیره توسعه یافت.

در آن زمان برد2000 کیلومتری برای این موشک در نظر گرفته شده بودند. برای دستیابی به این برد والنتین گلوشکو مدیر مرکز موتور او کی بی-456 پیشنهاد موتور جدیدی ارائه داد. این مرکز در آن زمان مهمترین مرکز موتور شوروی بود و بنا براین توسعه موتور برای اس اس -4 را به عنوان پیمانکار دفتر یانگل برعهده گرفت.

 موتور جدیداز پمپ های گریز از مرکز و یک توربین (که توان خود را از محصولات احتراق اسید نیتریک میگرفت ) بهره میبرد. برای کنترل پرواز راکت نیز به جای موتور متعارف در آن زمان از بالکهای کنترل کننده نصب شده در محل دم استفاده میشد. کل موتور در بخش مخروطی شکل انتهای بدنه جاسازی میشد. سامانه کنترل پرواز نیز به جای کنترل رادیویی متعارف توسط شبکه ای از ایستگاههای رادیویی یک سامانه رادیویی کاملا خودکگار بود. برای این راکت برای اولین بار یک سرجنگی یک مگاتنی هسته ای در نظر گرفتند .
سرانجام طرح پروژه آر-12 در 13 فوریه 1953 تصویب شد. منابع غربی این موشک را با نام اس اس -4 شناختند و در ماه مارس سال 1957 آر-12 بصورت ایستا آزمایش شد ودر ژوئن همان سال برای اولین بار موشک شلیک شد. در پی این شلیک موفقیت آمیز تولید انبوه ـآر-12 از ماه بعد آغاز شد.

در آن زمان تنها موشک قابل مقایسه با آر-12 موشک آر-7 کورولیف بود که ماهواره اسپوتنیک (اولین ماهواره جهان ) را درمدار قرار داد.

اما مسئولین اتحاد شوروی علاقه مند به در اختیار داشتن موشک  کوچکتری بودند که بتواند ماهواره های نیمه آزمایشی کوچک را در مدار قرار دهد. موشک آر-12 گزینه مناسبی برای این کار بود. موتور آر-12 یعنی آر دی -214  چهار محفظه احتراق غیرمتحرک با فشار بالا داشت .به این ترتیب میتوانست رانش بالایی را بدون نیاز به ساخت یک محفظه احتراق بزرگ ایجاد کند.
 این موشک برای شلیک سیار به 20 نفر پرسنل و12 خودروی پشتیبانی نیاز دارد
اس اس-4 با کلاهک اتمی خود توانایی انهدام اهداف استراتژیک در اروپا و پایگاههای آمریکایی مجاور مرزهای شوروی را داشت .

برای افزایش استقامت این موشک در برابر حملات احتمالی ایالات متحده آمریکا نمونه های سیلو پرتاب این موشک نیز توسعه یافت و عملیاتی شد.

آزمایش نوع سیلو پرتاب این موشک اولین بار در سال 1960
انجام گرفت میلادی
واز سال 1965 تا 1987 م نیز این نمونه در خدمت یگانهای موشکی اتحاد جماهیر شوروی بود.
سرانجام  آخرین نمونه ارتقا یافته این موشک با نام اس اس -4 اس
به بهانه معاهده INF نابود شدند
اس اس -4 بیشتر شهرت خود را مدیون بحران موشکی کوباست . در آنزمان اتحاد جماهیر شوروی در پاسخ  به استقرار موشکهای بالستیک آمریکا موسوم به ژوپیتر  مجهز به کلاهک های اتمی  در ترکیه و اروپا موشکهای اسکاد و اس اس -4 اتمی خود را در کوبا مستقر کرد. با شناسایی شدن این تحرکات در کوبا نزدیک بود که جنگ اتمی بین دو ابرقدرت آغاز شود که با تفاهم دو طرف بحران پایان یافت.
در سال 1997 سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی گزارشی را مبنی بر انتقال تکنولوژی این موشک  از سوی روسیه به ایران منتشر کرد که فدراسیون روسیه این ادعا را قویا تکذیب کرد. هر چند در آزمایشات موشکی ایران از فناوریهای نزدیک به اس اس -4 تاکنون استفاده شده است اما به نظر نمیرسد تاکنون موشکی در ابعاد و وزن اس اس -4 در ایران آزمایش شده باشد.

هر چند منابع غربی معتقدند که ایران به وضوح در برنامه فضایی خود از فناوری اس اس -4 استفاده کرده است.

---

مشخصات:

کشور :اتحاد جماهیر شوروی ( فدراسیون روسیه)
نام های موشک: آر-12 - اس اس -4 - ساندل
کلاس موشک: میانبرد بالستیک MRBM
طول موشک:18.40 متر
قطرموشک:1.65 متر
حداکثر وزن پرتاب: 41700 کیلوگرم
  محموله قابل حمل: تک کلاهکی  به وزن 1630 کیلوگرم

  یا کلاهکهای اتمی با محدوده  قدرت

1الی 1.3 مگاتن و  2تا 2.3 مگاتن

برد: 2000 کیلومتر

CEP دایره خطای احتمالی:2400 متر

زمان خدمت: از 1959 تا 1987

---

مولف:www.moshak2000.blogsky.com