کابوس آمریکا محقق شد

کابوس آمریکا محقق شد

در بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه توانمندی های نیروی هوافضای سپاه، برای اولین بار مدل ایرانی پهپاد پیشرفته RQ170 به پرواز درآمد.

به گزارش مشرق، در بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه توانمندی های نیروی هوافضای سپاه، برای اولین بار مدل ایرانی پهپاد پیشرفته RQ170 به نمایش درآمد که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران در این حوزه به پیشرفت‌های چشمگیری نائل آمده است.

* اما ایران چه چیزی را به دست آورد

روز یک شنبه 13 آذرماه 1390 درست در شب تاسوعای حسینی بود که یک منبع آگاه در نیروهای مسلح در گفتگو با فارس از سرنگونی یک فروند هواپیمای بدون سرنشین جاسوسی آمریکا توسط نیروهای مسلح ایران در شرق کشور خبر داد و گفت که‌ با کنترل مناسب فضای کشور و تسلط اطلاعاتی نیروهای مسلح، واحدهای جنگ الکترونیکی و پدافند هوایی موفق شدند با اقدامات عملیاتی خود این هواپیمای بدون سرنشین پیشرفته جاسوسی آمریکایی از نوع RQ170 را که به طور محدود به مناطق مرزی شرق کشور تجاوز کرده بود، کشف و از کنترل متجاوزین خارج ساخته و آن را با اندک خسارتی سرنگون کرده و در اختیار بگیرند.

این خبر و اعلام نوع پهپاد شکار شده، به سرعت به خبر اول رسانه‌های داخلی و بین‌المللی تبدیل شد هرچند مقامات آمریکایی در واکنشی شتابزده، با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران توانایی نفوذ در سیستم هدایت و کنترل این پهپاد را ندارد، سعی کردند تا خبر شکار RQ-170 را تنها یک بازی رسانه ای نشان دهند، اما نمایش این پهپاد پیشرفته در اختیار سپاه پاسداران (آن هم با کمترین خسارت وارده)، خط بطلانی بود بر این اظهارات بی اساس.

نمایش اولین تصاویر از پهپاد ساقط شده آمریکایی در صداوسیما با حضور سردار حاجی زاده

* ویژگی های «دیده‌بان» آمریکایی

هواپیمای بدون سرنشین RQ-170 که اصطلاحا Sentinel یا «دیده‌بان» نامیده می‌شود و برخی آن را «جانور قندهار» (محلی که اولین‌بار تصویر آن منتشر شد) می‌گویند، یکی از مدرن‌ترین پهپادهای ارتش آمریکاست که استفاده از آن، دستاوردهای مهمی برای نیروهای مسلح این کشور به همراه داشته است.

پهپاد RQ-170 پرنده بدون سرنشینی است که مدت‌ها در کشور افغانستان در حمایت از عملیات نیروهای ناتو در سکوت عمل می‌کرد.

این هواپیما برای اولین‌بار در سال 2005 میلادی به صورت عملیاتی وارد خدمت نیروهای مسلح آمریکا شد و به شکل مخفیانه به عملیات در افغانستان پرداخت تا اینکه در سال 2007 میلادی اولین تصاویر این هواپیما در پایگاه هوایی قندهار منتشر شد.

بنا بر اطلاعات منتشر شده و باتوجه به عدم دسترسی نیروهای طالبان به سیستم‌های راداری، هدف از استقرار این پرنده پیشرفته در کشور افغانستان انجام عملیات‌های شناسایی و جاسوسی بر فراز حریم هوایی دو کشور ایران و پاکستان است هرچند گزارشهایی از حضور این پرنده در کشور کره‌جنوبی به منظور رصد فعالیت‌های موشکی کره‌شمالی نیز وجود دارد.

بنا بر اظهارنظر مقامات آمریکایی در جریان حمله نیروهای آمریکایی به پاکستان، به منظور از بین بردن اسامه بن‌لادن رهبر شبکه تروریستی القاعده، این پرنده بی‌سرنشین تصاویر زنده‌ای از فراز محل اقامت بن‌لادن به کاخ سفید ارسال کرده و همزمان مشغول شنود مکالمات ارتش پاکستان بوده است.

این گزارش ها نشان می‌داد که فناوری و اطلاعات مربوط به RQ170 به شدت حفاظت می‌شده و دولت امریکا نیز به شدت از تبعات سیاسی، فنی، اطلاعاتی و نظامی فرود اجباری این هواپیما (که از حساس ترین فناوری های موجود در اختیار سرویس های اطلاعاتی این کشور بوده) در ایران نگران بود و به همین دلیل تمام ابزارهای خود را برای حداقل کردن خسارات ناشی از این موفقیت بزرگ ایران به کار گرفت.

نخستین و مهمترین ویژگی این هواپیمای بدون سرنشین را باید توانایی تقریبا مهارناپذیر رادارگریزی آن عنوان کرد که اطلاعات موجود حکایت از آن داشت که این هواپیما توسط رادارهای معمولی برد بلند (حتی انواع بسیار پیشرفته آن) به هیچ وجه قابل رهگیری نیست و رادارهای برد کوتاه VHF نیز تنها در صورتی قادر به مشاهده آن -آن هم به سختی- هستند که هواپیما کمتر از 40 کیلومتر با آنها فاصله داشته باشد؛ اتفاقی که وقوع آن تقریبا محال است.

بنا بر گزارش‌های منتشر شده، ویژگی رادار گریزی این هواپیما ناشی از پوشش مخصوصی است که تمام سطح آن را پوشانده و بسیاری از کشورهای جهان از جمله روسیه و چین سال های طولانی است که به دنبال دست یابی به فرمول و مشخصات ساختمانی آن هستند.

برخی از منابع نیز رنگ مخصوص بدنه آن را یکی از عناصر اصلی در رادارگریزی RQ170 می دانند و گفته‌اند این هواپیماها طوری طراحی شده اند که بتوانند به مکان هایی بروند که دیگر ‏هواپیمای باسرنشین یا بدون سرنشین نمی توانند به آنجا بروند بطوریکه ردیابی و هدف قرار دادن آن توسط طرف مقابل بسیار دشوار باشد.

مداومت پروازی این پهپاد (بواسطه موتورهای بسیار پیشرفته و کم مصرف) و نیز توانایی های جنگ الکترونیک آن را می توان از دیگر ویژگی های منحصر به فرد RQ-170 دانست که این امکان را می دهد تا این هواپیما علاوه بر ایجاد اختلالات الکترونیکی در سطح وسیع، مجموعه ارتباط رادیویی با سیم و بی سیم در اطراف منطقه پروازی خود را نیز تا شعاعی بزرگ شنود کند.

پهپاد آمریکایی ساقط شده RQ170

این «دیده‌بان» آمریکایی همچنین مجهز به دوربین‌ها، لنزها و سنسورهایی است که توانایی منحصر به فردی در تصویربرداری با وضوح بسیار بالا و قدرت تفکیک زیاد و در هر شرایط جوی را به آن می دهد که این تجهیزات برای جاسوسی و جمع آوری اطلاعات از مراکز هسته ای ایران می توانست بیشترین کاربرد را داشته باشد.

هدایت این هواپیما که با طول 2 بال حدود 26 متر، طول بدنه چهار و نیم متر و ارتفاع یک متر و 84 سانتی متر، دارای سیستم های پیشرفته جمع آوری اطلاعات در ابعاد الکترونیکی، تصویری و مخابراتی و سامانه های راداری مختلف است، توسط ماهواره و همچنین ایستگاه های زمینی در افغانستان و امریکا صورت می پذیرد و با هر بار سوخت گیری نیز قابلیت پرواز در شعاع 1500 کیلومتری را دارد.

* «سار» رادار پیشرفته پهپاد آمریکایی برای شناسایی مناطق حساس

اما یکی دیگر از مهمترین ویژگی‌های پهپاد مدرن آمریکایی در اختیار ایران را باید در بخش رادارهای فوق پیشرفته آن جستجو کرد.

رادارهای روزنه مصنوعی Synthetic Aperture Radar به نوعی از رادارها اطلاق می شود که برای امور نقشه برداری و تصویر برداری از سطح زمین به کار می رود که در اصطلاح به این فناوری «سار» نیز گفته می‌شود.

اساس عملکرد این رادار در هواپیماهای شناسایی برای امور نظامی و غیر نظامی، برپایه فرستادن امواجی از یک وسیله متحرک مثل یک هواپیما به سطح موردنظر است.

پهپاد آمریکایی RQ170

این امواج که از نوع امواج رادیویی هستند در دفعات بالا با سرعتی زیاد به سطح مورد نظر تابیده شده و پس از بازگشت تصویری دو بعدی از سطح مورد نظر را دراختیار کاربران قرار می دهد.

در سالهای اخیر این فناوری برای اموری مثل نقشه برداری از جنگلها، کنترل بلایای طبیعی وتهیه نقشه های ناهمواری زمینی نیز به کار می رود اما کاربرد اصلی این فناوری درامور نظامی و تهیه نقشه از مناطق مختلف است.

در جدیدترین مدلهای رادار «سار» که بنا بر اطلاعات موجود در پهپاد به غنیمت گرفته شده آمریکایی نیز بکار گرفته شده، قابلیت تهیه تصاویری با قدرت تفکیک 10 سانتی متر وجود دارد که در راستای ماموریت جاسوسی خود از این فناوری پیشرفته به منظور تهیه نقشه از مکان های مورد نظربهره می برده است.

* نمایش توان جنگ الکترونیک سپاه با تکیه بر «برهان خلف»

بنا بر آنچه در بالا گفته شد و با توجه به انبوه مطالب و جزئیاتی که در طول دو سه سال اخیر از سوی کارشناسان و رسانه های غربی منتشر شده، هواپیمای RQ-170 از مدرنترین پهپادهای ارتش آمریکاست که طراحی آن شبیه به جنگنده بمب افکن های رادار گریز بوده که بواسطه قابلیت های ویژه جاسوسی، صرفا در اختیار سازمان سیا قرار داشته است.

اینکه چنین هواپیمای بدون سرنشین مدرنی که مجهز به سیستم خلبان خودکار و انفجار از داخل در صورت قطع شدن ارتباط با مرکز است را بتوان سالم بر روی زمین نشاند، نوعی توانمندی جنگ الکترونیک است که نمیتوان سابقهای از آن در دنیا پیدا کرد.

از آنجایی که بنا بر گفته سردار حسین سلامی جانشین فرمانده کل سپاه، به علت رعایت مراتب حفاظتی این دستاورد بزرگ نمی توان زیاد به جزئیات آن پرداخت و تنها از طریق برهان خلف است که می توان توانایی ایران در این شکار بزرگ را ثابت کرد، قابل فهم ترین ادله برای تایید توانایی ایران در نفوذ و کنترل این پهپاد، سلامت حداکثری آن است چرا که اگر این هواپیما مورد اصابت قرار میگرفت (که بواسطه ارتفاع بالای آن تنها می بایست با موشک‌های زمین به هوا زده می شد) و نیز به دلیل وزن زیاد آن (بیش از 3 تن) به طور کامل از بین میرفت.

* پایان عصر پنهانکاران

از زمانی که در جریان نبرد بریتانیا در جنگ جهانی دوم اهمیت فوق‌العاده «رادار» مشخص شد، ایده پنهان شدن یا به عبارتی گریختن از دید رادار نیز به ذهن طراحان و سازندگان هواپیما رسوخ کرد.

یکی از اولین طرح‌های به کار رفته با ذهنیت رادارگریزی، پروژه هواپیمای بال پرنده Ho229 آلمان نازی بود که پهپاد به غنیمت گرفته شده از آمریکا نیز شباهت زیادی به آن دارد.

در ادامه و در طول سال‌های ابتدایی و میانی جنگ سرد، طرف‌های درگیر، بیشتر به سمت استفاده از سامانه‌های جنگ الکترونیک برای مختل کردن رادارها رفتند اما در دهه 70 میلادی شرکت آمریکایی «لاکهید مارتین» پروژه Have Blue را آغاز کرد که هدف از آن، ساخت یک هواپیمای پنهان‌کار با به‌کارگیری طراحی و آلیاژهای متفاوت در آن بود.

این برنامه در طول دهه 70 و 80 میلادی چیزی حدود 112 میلیون دلار هزینه دربر داشت که نتیجه نهایی آن به هواپیمای تهاجمی پنهان‌کار F-117 ختم شد که این هواپیما در جریان تهاجم آمریکا به پاناما، عملیات توفان صحرا، عملیات در یوگوسلاوی، افغانستان و عراق مورد استفاده قرار گرفت.

البته هدف قرار گرفتن و ساقط شدن یک فروند از این هواپیماها در سال 1999 بر فراز یوگوسلاوی سابق، بازنشستگی کامل آن را در سال 2008 میلادی رقم زد.

پس از این هواپیما، طرح بعدی در دنیای پنهان‌کارها، طرح بمب‌افکن B2 آمریکا بود که به منظور تولید یک بمب‌افکن سنگین پنهان‌کار با قابلیت نفوذ به حریم هوایی شوروی سابق آغاز شده بود.

این پروژه با هزینه‌ای در حدود 44 میلیارد دلار، به تنهایی لقب «گران‌ترین هواپیمای تاریخ هوانوردی» را به خود اختصاص داده و امروز تنها 20 فروند از این هواپیما ساخته شده است.

* مشخصات «روح» آمریکایی

هواپیمای B2 ملقب به Spirit (روح)، بمب افکنی چند ماموریته است که به عنوان گامی بلند در تکنولوژی هوایی، نقش مهمی را در برنامه به روزسازی بمب افکن های آمریکایی ایفا کرد.

بنا بر آنچه آمریکایی‌ها ادعا کرده‌اند، این هواپیما، دارای قدرت آتش یا رهاسازی بمب به میزان بسیار زیاد و در هر مکانی از جهان است که حتی دفاع های زمینی بسیار نیرومند نیز حریف این بمب افکن نمی شوند.

هواپیمای بمب افکن رادارگریز آمریکایی B2

اما مهمترین ویژگی این بمب افکن، پنهان کاری و مخفی بودن آن از دید رادار است که توانایی بی نظیری در انهدام ارزشمند ترین پایگاه های دشمن حتی در قلب پدافندهای هوایی بسیار سنگین به این هواپیمای بمب افکن می دهد.

ویژگی های پنهان کاری، آیرودینامیکی و توانایی حمل مقدار زیادی تسلیحات، این بمب افکن را از سایر بمب افکن های موجود در خدمت ارتش آمریکا متمایز کرده بطوریکه این هواپیما قادر است به دور از ترس از شناسایی به وسیله رادار دشمن، در ارتفاعات بالا به عملیات و تجسس بپردازد.

این هواپیمای بمب افکن با برد پروازی 9600 کیلومتر (بدون سوختگیری) به عنوان یک هواپیمای میان قاره ای نیز شناخته می شود که پنهان کاری آن در مقابل حتی سیستم های بسیار پیشرفته راداری دنیا، ترکیبی از کاهش اشعه های گرمازای مادون قرمز، صداهای حاصله از موتور ها و ویژگی های بصری یا دیداری که با چشم قابل روئیت است، می باشد.

در طراحی منحصر به فرد بدنه این هواپیما که به طرح بال پرنده موسوم است، هواپیما به شکل یک بال که تمامی تجهیزات در آن تعبیه شده اند، طراحی می گردد و امکان پیچش و غلت خوردن توسط تغییر مرکز ثقل هواپیما و یا سطوح کنترلی انتهای این بال پرنده صورت می گیرد، که از مزایای چنین طراحی، می توان به کاهش سطح برخورد امواج راداری اشاره کرد.

در این هواپیما، صداگیرهای ویژه ای برای موتورهای آن در نظر گرفته شده و گازهای موتور نیز قبل از آزاد شدن در فضا، به طور کامل سرد می گردد و اثر مادون قرمز آنان به طور کامل از بین می رود.

همچنین این بال پرنده در قسمت انتهایی به شکل دندان اره ای طراحی شده که این نیز خود نوعی کمک به ویژگی پنهان کاری این بمب افکن است.

طول این بمب افکن حدود 20 متر و طول دو سر بال آن 52.12 متر است که از این نظر، هواپیمایی بیشتر در عرض است.

این بمب افکن، با وجود پیچیدگی نسبی بیشتر نسبت به اسلاف خود، تنها دارای دو خدمه (یک خلبان و یک افسر تسلیحات) در مقابل برای مثال پنج خدمه برای هواپیمای B52 است که خود نکته ای قابل توجه است.

مهم ترین عملیات این هواپیما به زمانی باز می گردد که در عملیات آمریکا بر ضد صربها، این هواپیما از ایالت میسوری آمریکا برخاسته و پس از بمباران کوزوو در شرق اروپا، با موفقیت به همان نقطه مراجعت کرد.

دیگر ماموریتی که این هواپیما انجام داده است مربوط به 3 روز اول جنگ با طالبان در افغانستان می شود که در این سه روز سه فروند از این بمب افکن از پایگاه هوایی در غرب امریکا بلند شده و طی چند سوخت گیری به افغانستان رسیده و آنجا را بمباران کرده و پس از آن به جزیره ای در اقیانوس هند رفته و پس از سوخت گیری مجدد، به پایگاه اولیه خود بازگشت.

جنگنده بمب افکن بی2 با طول 20.9متر، عرض 52.12 متر و ارتفاع 5.1 متر، می‌توان با سرعت 890 کیومتر بر ساعت در ارتفاع 50000 پایی پرواز کند.

مقایسه این جنگنده پیشرفته آمریکایی با پهپاد مدرن جاسوسی RQ-170 که امروز در اختیار نیروهای مسلح جمهوری اسامی ایران قرار دارد، نشان می دهد که می توان این پهپاد جاسوسی را در بسیاری از موارد از جمله نوع و طراحی بدنه و نیز فناوری های رادارگریزی (به عنوان مهمترین مشخصه آن) نمونه ای در مقیاس کوچکتر از جنگنده B2 دانست.

* سقوط B2 در پی ناکامی RQ-170

پس واضح خواهد بود که شکار مدرنترین پرنده جاسوسی آمریکا توسط جمهوری اسلامی ایران، واشنگتن را با خطر امنیت ملی مواجه کرد چراکه با در اختیار داشتن این پهپاد پیشرفته، ایران نه تنها بر مدرن ترین شیوه‌های جاسوسی سازمان سیا نیز دست یافته، بلکه بواسطه شباهت این پهپاد با جنگنده پیشرفته و رادارگریزی مانند B2، بزرگترین ضربه را به گران ترین و محرمانه ترین پروژه هوانوردی ارتش آمریکا وارد کرده است و شناسایی و هدایت پهپاد آمریکایی در ایران، باعث هدر رفتن این رقم نجومی شد چرا که دیگر کسی شک نخواهد داشت که وقتی جمهوری اسلامی ایران توان شناسایی، نفوذ و هدایت پهپاد RQ-170 را داشته باشد، بدون شک می تواند در شناسایی با جنگنده رادارگریزی مانند B2 که بیشترین شباهت را با RQ-170 دارد، نیز موفق باشد؛ جنگنده ای که ایالات متحده آمریکا بواسطه ویژگی رادارگریزی و قدرت تخریب، بیشترین حساب را در نبرد با کشورهای دشمن روی آن باز کرده است.

* کابوس آمریکا محقق شد

در بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه توانمندی های نیروی هوافضای سپاه، برای اولین بار مدل ایرانی پهپاد پیشرفته RQ170 به نمایش درآمد که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران در این حوزه به پیشرفت‌های چشمگیری نائل آمده است.

تجهیز جنگنده‌های ایران به موشک‌های کروز نقطه‌زن با موتور جت +عکس

تجهیز جنگنده‌های ایران به موشک‌های کروز نقطه‌زن با موتور جت

پیشران جت موجود در این موشک جدید ایرانی وظیفه حفظ این سرعت را به طور ثابت برای رسیدن به هدف بر عهده دارد که موجب اجرای سریعتر مأموریت در مقایسه با بمب‎های دورایستا با همین برد می‎شود. این بمب‎ها به دلیل عدم برخورداری از پیشران به مرور دچار افت سرعت می‎شوند.

  سلاح‎های دورایستا امروزه به یکی از مهمترین انواع سامانه‎های تهاجمی نیروهای هوایی دنیا تبدیل شده به طوری که کشورهای مختلفی اقدام به طراحی و ساخت بمب‎ها و موشک‎های دورایستا کرده اند. تمامی این سلاح‎ها در مراحل مختلف پرواز دارای قابلیت هدایت و کنترل هستند و حتی می‎توانند در صورت لزوم در میانه مسیر، هدف دیگری را برای حمله انتخاب کنند.

برخی از موشک‎های دورایستای هواپرتاب ساخته شده در دنیا با بهره‎گیری از برد بالای خود، از سمتی غیر جهت پرواز و راستای اولیه شلیک از هواپیما به هدف نزدیک شده و در واقع می‎توانند هدف را دور بزنند. تعدادی از این موشک‎های دورایستا که دارای بردهای بالا هستند در دسته موشک‎های کروز قرار می‎گیرند.

اصلی‎ترین مشخصه این نوع موشک‎ها پرواز در ارتفاع بسیار نزدیک به سطح زمین و عموماً کمتر از 30 متری در فاز پیمایشی (کروز) از مراحل حرکت آن است که بخش بسیار زیادی از زمان پرواز آنها را شامل می‎شود از این رو این موشک‎ها به نام کروز شناخته شدند بر خلاف تصور نادرستی که این واژه را صرفاً به وجود قابلیت هدایت در موشک نسبت می‎دهد.

اغلب موشک‎های کروز ساخته شده دارای سرعت‎های کمتر از صوت هستند اما برخی نمونه‎های جدید در بخش نهایی پرواز (فاز ترمینال) به سرعت مافوق رسیده و برخی نیز از ابتدای پرواز، سریع‎تر از صوت حرکت می‎کنند. موشک‎های کروز از هواپیما، پرتابگر زمینی، کشتی و زیردریایی شلیک می‎شوند و انواع مختلف آنها برای حمله به رادارها، کشتی‎ها و اهداف زمینی توسعه یافته‎اند.

 

موشک کروز ضد اهداف زمینی تاماهاوک

برخی از مهم‎ترین اجزاء مشترک همه این موشک‎ها شامل پیشران راکتی برای نمونه‎های برد کوتاه تا متوسط و موتور جت برای نمونه‎های دوربرد، سامانه هدایت درونی یا همان ناوبری اینرسی، خلبان خودکار، ارتفاع‎سنج (برای اندازه‎گیری ارتفاع از سطح و پرواز در نزدیکی آن) و جستجوگر هدف که عموماً از نوع راداری، تصویری یا حرارتی است.

برخی از موشک‎های جدید می‎توانند به صورت هوشمند اهداف را شناسایی کرده و برای اجرای بهتر مأموریت خود در هدفگیری نهایی تغییراتی اعمال نمایند. این قابلیت خصوصاً برای موشک‎های حامل ریزمهمات برای انهدام چندین هدف، بسیار مفید است.

برد بالا، هدایت دقیق و خودکار، عملکرد کروز

برد موشک‎های دورایستا و کروز هواپرتاب از چند ده کیلومتر تا چند هزار کیلومتر را شامل می‎شود. مهمترین مزیت شلیک موشک از بردهای بالا در امان ماندن هواپیما از پدافند دشمن است.

در واقع این خود موشک است که باید از میان لایه‎های دفاع هوایی اطراف هدف به سوی آن ادامه مسیر دهد؛ در حالی که برای رها کردن بمب‎های سقوط آزاد و موشک‎های برد کوتاه قدیمی، هواپیمای بمباران کننده می‎بایست تا فاصله چند کیلومتری هدف، پیشروی می‎نمود که کاملاً در معرض آتش تمام انواع تسلیحات پدافندی از توپ‎های کالیبر پایین و موشک‎های دوش‎پرتاب تا موشک‎های بزرگ‎تر با بردهای بیشتر قرار می‎گرفت.

همچنین با استفاده از تسلیحات دورایستا امکان افزایش گستره نبرد با تعداد ثابتی هواپیمای رزمی ایجاد می‎شود. افزایش گستره نبرد به این معناست که مساحت محدوده تحت پوشش توسط یک هواپیمای جنگی با موشکی با برد مشخص در صورت استفاده از موشک با برد دو برابر، به چهار برابر افزایش خواهد یافت که بدین ترتیب با استفاده از همان تعداد جنگنده بمب‎افکن، امکان ضربه زدن به منطقه‎ای با مساحت چهار برابر ایجاد خواهد شد.

به علاوه، وجود برد بالا امکان حمله به یک هدف از جهات مختلف توسط یک هواپیما یا حمله به چند هدف در مناطقی با فواصل مختلف از آن را می‎دهد.

توانمندی «شلیک کن و فراموش کن» در سلاح‎های دورایستا که به معنی هدایت خودکار بمب یا موشک پس از شلیک است این امکان را به هواپیمای کاربر این نوع تسلیحات می‎دهد که پس از رها کردن سلاح، گردش کرده و به سوی مواضع خودی بازگردد و در نتیجه خطر فعالیت پدافند دشمن بر ضد خود را بطور کامل از بین برده و یا از خطر رهگیری و تعقیب شدن بوسیله جنگنده‎های نیروی مدافع، به میزان زیادی بکاهد.

از دیگر مزایای موشک‎های دورایستای هوشمند و دقیق، امکان تحقق ایده یک موشک برای یک هدف است.

همانطور که پیشتر اشاره شد، در نبردهای هوایی گذشته برای انهدام اهداف، به تعداد زیادی بمب نیاز بود و این تعداد در اوائل دهه 1990 به یک تا دو بمب کاهش یافت. بدین ترتیب هواپیمایی که مثلاً شش بمب حمل می‎کند توان حمله به شش هدف را یافت که به معنی انهدام اهداف بیشتر در یک سورتی پرواز توسط یک جنگنده است که به کاهش بار کاری نیروی هوایی، امکان افزایش گستره نبرد (بسته به برد دورایستایی سلاح)، صرفه‎جویی در مصرف مهمات و دوام بیشتر نیروی عمل کننده در یک نبرد فرسایشی است.

 

موشک کروز تاروس با قابلیت حمله به هدف از جهت مخالف سمت پرواز هواپیمای شلیک کننده

به گزارش مشرق، در زمینه دقت بمب‎ها و موشک‎های دقیق می‎توان گفت که این سلاح‎ها پس از طی مسافت‎های چند ده کیلومتر تا چند هزار کیلومتر امکان اصابت به هدف خود را با خطاهایی کمتر از 15 متر تا کمتر از 1.5 متر دارند.

این میزان دقت امکان انهدام حتی یک ساختمان در قلب یک شهر پر جمعیت را بدون وارد آمدن خسارت به اطراف یا انهدام ساختمان‎های مجاور فراهم کرده و به معنی توان هدف قرار دادن مراکز فرماندهی دشمن حتی در محیط‎های شهری است. همانطور که نتایج به کار گیری موشک‎های کروز و سایر مهمات هدایت شونده در جنگ‎های دو دهه اخیر تا حدودی این مطلب را نشان داده است.

حال با ترکیب این دقت بالا با هوشمند شدن و قابلیت هدایت خودکار پس از شلیک، یک هواپیمای رزمی امکان حمله به چندین هدف متمایز در یک بازه زمانی چند ثانیه‎ای را می‎یابد که جهش چشمگیری در تأثیرگذاری نیروی هوایی محسوب می‎شود.

خصوصاً سرعت عمل نیروی هوایی به عنوان یک نیروی نظامی واکنش سریع با به کار گیری چنین سلاحی بالاتر می‎رود. بنابراین با تعداد کمتری پرواز، با تعداد کمتری جنگنده، به تعداد بیشتری هدف، در گستره‎ای وسیع‎تر، با احتمال اصابت بالا و بسیار دقیق (خطای در حد چند متر) می‎توان یورش برد.

همچنین موشک‎های کروز با توجه به امکان پرواز بین عوارض زمینی و در ارتفاع پائین برای در امان ماندن از دید رادارها و رسیدن به نزدیک هدف بدون دیده شدن توانمندی بالایی دارند که به کاهش چشمگیر احتمال منهدم شدن موشک توسط پدافند اطراف هدف منجر شده است خصوصاً در مأموریت‎های ضد کشتی که موشک در فاصله چند متری سطح آب در فاز نهایی پرواز می‎کند. در مقابل نیروی مدافع باید تمام مسیرهای ورود موشک‎های کروز را با سامانه‎های کشف و ردگیری و انهدام علیه این اهداف نسبتاً سریع پوشش دهد.

تلاش‎هایی از جنس جهاد

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نهاجا) با بهره‎مندی از تجربه گران‎قیمت 8 سال جنگ تمام عیار در برابر نیروی هوایی ارتش بعث عراق که از آخرین اطلاعات، تسلیحات، آموزش‎ها و مشاوره‎های قدرت‎های بزرگ دنیا برخوردار بود با درک نیاز به افزایش برد دورایستایی تسلیحات هواپرتاب پس از فراغت از نبرد به توسعه توانمندی‎های خود در این زمینه پرداخت.

بازدید شهید ستاری فرمانده فقید نهاجا از یکی از اولین موشک‎های دورایستای ساخت این نیرو

پخش کننده مهمات کوچک با نام کایت، که دستکم دو نسل از آن ساخته شده نمونه‎ای از این تلاش‎ها است که توسط معاونت جهاد خودکفایی نهاجا به ثمر رسیده. حرکت به سمت ساخت چند نسل از موشک‎های دقیق هدایت لیزری ستار با بردهای چند برابر بمب‎های هدایت لیزری در اختیار این نیرو نیز جلوه‎ای دیگر از این فعالیت‎ها است.
 

دو نسل از پخش کننده مهمات دورایستای کایت

اما در چند سال گذشته و با کمک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کار توسعه تسلیحات هواپایه دورایستا برای هواپیماهای رزمی کشور رونق بیشتری گرفت. نمونه‎ای از نتایج این دسته از پروژه‎ها، بمب‎های قاصد1و2 هستند. این بمب‎ها با برخورداری از سرجنگی سنگین به جرم 2000 هزار پوند معادل 907 کیلوگرم، بکارگیری حسگر اپتیکی در دماغه برای هدفگیری دقیق و بال‎هایی بزرگ ضمن رسیدن به خطای نزدیک به صفر در اصابت به هدف که در فیلم آزمایش این موشک نیز مشهود بود به بردهای 30 تا 50 کیلومتر دست می‎یابند.
 

بمب هدایت اپتیکی و دقیق قاصد

همچنین در نقش ضد کشتی نیز پس اجرای پروژه قائم و آزمایش موشک های مختلف، امروزه جنگنده‎های نیروی هوایی ارتش و دستکم اف-4ئی فانتوم، قابلیت شلیک موشک‎های ضد کشتی نصر با برد بیش از 35 کیلومتر، نور با برد 120 و قادر با برد بیش از 220 کیلومتر را نیز پیدا کرده‎اند. البته این بردها مربوط به حالت شلیک از سطح است و با شلیک از هواپیما برد این موشک‎ها بیشتر خواهد بود.

این در حالی است که در زمان جنگ تحمیلی اجرای عملیات دقیق ضد کشتی تنها با موشک هوا به سطح ماوریک با برد نهایی کمتر از 25 کیلومتر (در بهترین شرایط) ممکن بود.

ظاهراً در آن سال‎ها به کار گیری موشک‎های «MIM-66 استاندارد» نیز در نقش ضد کشتی در کشورمان چندان رضایت بخش نبوده است. اما امروزه طیفی از موشک‎های پیشرفته، با قدرت تخریب بسیار بیشتر از موشک‎های فوق و با برد متوسط تا بلند ستون فقرات عملیات ضد کشتی و ضد اهداف ساحلی را بر عهده دارند.

نمونه‎ای دیگر از موشک‎های برد بلند، قاصد3 است که توسط نهاجا معرفی شد و در رژه‎های نیروهای مسلح به نمایش در آمد. بر خلاف قاصد1و2 این نمونه دارای یک پیشران راکتی بزرگ بوده که آن را به برد اعلام شده بیشتر از 120 کیلومتر می‎رساند.

موشک قاصد 3

قاصد3 نیز از یک حسگر اپتیکی به علاوه سامانه‎های کمکی دیگر برای هدفگیری اولیه پیش از پرتاب و قاعدتاً سامانه‎ای برای هدایت و ناوبری در مسیر طولانی پرواز برخوردار است.
 
جدیدترین کروز ایرانی

در رژه روز ارتش جمهوری اسلامی ایران بر خلاف سال‎های گذشته به جای موشک قاصد3 ، موشکی دیگر به نمایش درآمد که مشخصاتی همچون برد بالای 100 کیلومتر و عملکرد کروز برای آن اعلام شد. این موشک شباهت محسوسی به قاصد3 داشته اما به جای یک پیشران راکتی از یک موتور جت بهره‎مند است.
 

موشک کروز هواپایه

پیکربندی این موشک نیز مشابه قاصد3 شامل 4 بال اصل در انتهای بدنه مجهز به سطوح کنترلی و 4 بالک کوچک پایدار کننده نزدیک دماغه است. بال‎ها و بالک‎های این موشک به شکل علامت ضربدر یا کراس قرار گرفته‎اند که از نظر دینامیک و کنترل پیچیدگی بیشتری نسبت به بالک‎های قرار گیرنده به شکل علامت بعلاوه یا پلاس (+) داشته اما کارامدی بهتری در شرایط مختلف دارند. ابعاد تخمینی این موشک شامل طول 5.3 متر، قطر بدنه اصلی 35 و دهانه بال 70 سانتیمتر است.

این موشک نیز مانند سری بمب‎ها و موشک قاصد، موشک زوبین با سرجنگی 750 پوندی (حدود 340 کیلوگرم) و بمب یا موشک قدر با سرجنگی 907 کیلوگرمی از حسگر اپتیکی (دوربین نصب شده در دماغه) برای هدفگیری در فاز نهایی برخوردار است.

با توجه به عملکرد کروز این سلاح هواپرتاب جدید و توضیحات ارائه شده در مقدمه این گزارش این موشک نیز باید سامانه ارتفاع‎سنج برای تنظیم ارتفاع در هنگام پرواز نزدیک سطح زمین و همچنین سامانه‎ای برای هدایت میانی داشته باشد.
 

 

بمب هدایت اپتیکی قدر و موشک هدایت اپتیکی زوبین

 

در واقع هر چند سامانه هدایت درونی موشک‎ها که از نوع هدایت اینرسیایی و مبتنی بر ژیروسکوپ و شتاب‎سنج است در مراحل اولیه پرواز کاملاً قابل اتکا است اما با گذشت زمان خطای ذاتی این سامانه انباشته شده و نیاز به رفع خطا با اتکا به منابع بیرونی است. بنا بر این موشک‎های برد بلند خصوصاً انواع کروز نیازمند سامانه‎های ناوبری کمکی هستند.

با شروع بخش میانی پرواز موشک باید از سامانه‎های مختلفی برای هدایت در مسیر صحیح به سمت هدف استفاده کند از جمله سامانه تشخیص عوارض زمینی و مقایسه آن با نقشه‎های ذخیره شده از قبل. نوع دیگر از سامانه‎های هدایت میانی، سامانه‎های مکانیابی جهانی هستند.

بدیهی است در زمان جنگ نه تنها نمی‎توان به سامانه‎های GPS (متعلق به آمریکا) و گالیله (متعلق به اروپا) اتکا کرد بلکه سامانه‎های مکانیابی جهانی گلوناس روسیه و سامانه در دست توسعه توسط چین نیز تحت تأثیر شرایط مختلف ممکن است از دسترس خارج شوند. از این رو کشورمان برای بهره‎گیری از مزیت ناوبری ماهواره‎ای در حال توسعه منظومه ماهواره‎های موقعیت‎یابی است.

در حال حاضر نیز سامانه ناوبری ملی بر مبنای ایستگاه‎های زمینی در دست توسعه است. پایه فناوری آن به طور کامل در کشور در قالب سامانه ملی هدی کاربردی شده که تا برد 300 کیلومتر به کاهش خطا و تأخیر سامانه GPS پرداخته و خطای آن را در این برد به کمتر از 30 متر کاهش می‎دهد.

همچنین سابقه فناورانه کشورمان در سایر موشک‎های تولید شده نشان می‎دهد توانمندی بومی ساخت سامانه‎های ناوبری دقیق برای موشک‎های دوربرد در ایران موجود است.
 

موشک کروز هواپایه

هر چند با توجه به مقایسه ابعاد موشک کروز رونمایی شده با نمونه‎های همرده داخلی و خارجی به طور محسوسی برد بیشتر از 100 کیلومتر قابل تخمین است اما در صورت فقدان چنین سامانه‎هایی برای هدایت میانی در موشک کروز نهاجا، احتمالاً در محدوده برد اعلام شده اثر بخشی خواهد داشت.

همچنین با توجه به اینکه یکی از مأموریت‎های قاصد3 درگیری با شناورهای دشمن اعلام شده بود، این موشک نیز با اتکا به سامانه هدفگیری اپتیکی در مأموریت‎های دریایی شامل انهدام شناورها و تأسیسات ساحلی و اهداف نزدیک به دریا کاملاً مفید خواهد بود. پیش از این نیز اعلام شده بود که نهاجا در حوزه دریایی موفق شده با دستیابی به موشک‎های مشابه کروز که به تولید رسیده اهداف خود را مورد اصابت قرار دهد.

به گزارش مشرق، سامانه هدایت اپتیکی موجود در این موشک و نمونه‎های مشابه به طور کلی شامل یک دوربین مستقر در دماغه و حسگرهای تعیین زاویه بدنه نسبت به راستای دوربین و سپس تطبیق موشک با زاویه مورد نظر برای اصابت به هدف توسط اعمال نیروی سطوح کنترلی و سامانه‎های پردازشگر است.

هر یک از کارهای قفل روی هدف و هدایت موشک تا برخورد به آن با توجه به فناوری‎های مورد استفاده می‎تواند توسط انسان و یا به طور خودکار اجرا شود. این سامانه امکان تعقیب هدف را نیز به صورت خودکار فراهم کرده و امکان خروج از موقعیت شلیک را به هواپیما می‎دهد.

لازم به ذکر است سامانه هدفگیری اپتیکی در قیاس با رادارهای فعال و رادارهای تصویرساز محدودیت هایی دارد اما بسیار ارزانتر بوده و در بسیاری از شرایط جوی معمولی اثربخشی کافی دارد از این رو می‎توان از بمب‎ها و موشک‎های مجهز به این سامانه برای شرایط عادی و بردهای نچندان بلند به طور مؤثری بهره گرفت و موشک‎های گران‎قیمتر راداری را برای سایر مأموریت‎ها در نظر گرفت.

با مقایسه موشک کروز نمایش داده شده با نمونه‎های مشابه، در نظر داشتن حدود وزنی و ابعاد بال‎های آن و سایر پارامترهایی که توضیح آن مد نظر این گزارش نیست، می‎توان سرعت پیمایشی بیش از 0.6 ماخ را برای آن تخمین زد.

پیشران جت موجود در این موشک وظیفه حفظ این سرعت را به طور ثابت برای رسیدن به هدف بر عهده دارد که موجب اجرای سریعتر مأموریت در مقایسه با بمب‎های دورایستا با همین برد می‎شود. این بمب‎ها به دلیل عدم برخورداری از پیشران به  مرور دچار افت سرعت می‎شوند.
 

ورودی هوای موتور جت موشک کروز هواپایه در زیر بدنه آن

برد بالای 100 کیلومتری این موشک که دستکم دو برابر بمب‎های قاصد است افزایش شعاع پوشش منطقه برای ضربه زدن توسط هواپیمای حامل می‎شود. همانطور که پیش‎تر اشاره داشتیم، با بهره‎گیری از این موشک و قاصد3 برای پوشش یک منطقه با عرض چند صد کیلومتر‌ حداقل به 50 درصد هواپیمای عمل کننده کمتر نیاز است که باعث ایجاد ظرفیت برای اجرای مأموریت‎های بیشتر در یک زمان می‎گردد.

برد بالای 100 کیلومتر عملاً موشک کروز جدید را به یک سلاح دورایستای تمام عیار تبدیل نموده که روند طی شده در سال‎های اخیر تلاش مجموعه متخصصان دفاعی کشور را برای رسیدن به بردهای بالاتر در این رده از تسلیحات در عین حفظ دقت و هوشمندی سلاح را نشان می‎دهد.

در یک عملیات دوربرد نفوذ به خاک دشمن، برد بالای این موشک تهدید از جانب نیروی دفاعی دشمن را به میزان چشمگیری کاهش می‎دهد زیرا اساسا ‌با شلیک این موشک از فواصل دور و کاهش میزان نفوذ در فضای دشمن، هواپیمای عمل کننده از تیررس پدافند در امان می‎ماند و این تاکتیک حمله،‌ ریسک عملیات‎های ضربتی را حتی به دور از پوشش هوایی خودی به کمترین میزان می‎رساند.

از سوی دیگر دقت بسیار بالا و نزدیک به صفر، هوشمندی در تعقیب هدف و هدایت تمام خودکار، احتمال اصابت و انهدام هدف را نیز به بیشینه رسانده و در مجموع باعث افزایش تأثیرگذاری قدرت هوایی کشور می‎گردد.

بنابراین موشک کروز جدید به معنای واقعی یک سلاح دورایستا و نقطه زن محسوب می‎شود که نقش مؤثری در افزایش کارایی نیروی هوایی در عملیات‎های خود دارد.

انهدام یک هدف با یک بمب امروزه توسط مجموعه بمب‎ها و موشک‎های جدیدی که عملیاتی شده‎اند میسر شده و بضاعت کمّی نیروی هوایی با افزایش کیفی معجزه‎آسای تسلیحات به تثبیت قدرت هوایی جمهوری اسلامی ایران در منطقه کمک شایانی کرده است.

پای موشک‌های بالستیک به سازمان رزم ارتش باز شد

پای موشک‌های بالستیک به سازمان رزم ارتش باز شد

در تحولی مهم و همزمان با تغییرات گسترده در ساختار یگانهای نیروی زمینی ارتش در طرح موسوم به "ثامن"، یگانهای رزمی این نیرو از این پس مجهز به موشکهای بالستیک خواهند شد که این تحول مهم، گامی موثر جهت هم افزایی بیشتر یگانها سپاه و ارتش در مقابله با هر متجازی محسوب می شود.

 مشرق، همانطور که در دوران دفاع مقدس شاهد همکاری و همدلی یگانهای زمینی، هوایی و دریایی سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران در دفاع از میهن اسلامی و دفع دشمن بعثی بودیم، در سالهای پس از دفاع مقدس و خصوصا در یک دهه اخیر و ایجاد شرایط جدید و خاص امنیتی در منطقه نیز شاهد یک همکاری مشترک در عین تقسیم کار بین ارتش و سپاه پاسداران بوده ایم.

نمونه مهم این همکاری و تقسیم وظائف را می توان در حضور نیروهای مسلح در پهنه های آبی خلیج فارس، دریای عمان، دریای مازندران و حضور فراساحلی بوده ایم که بخشی از این فعالیتها به نیروی دریایی ارتش و بخشی دیگر به نیروی دریایی سپاه واگذار شده است. در حوزه نیروهای هوایی نیز بحث رزم های هوا به هوا به نیروی هوایی ارتش و توان موشکی استراتژیک کشور به نیروی هوافضای سپاه واگذار شده است اما هر دوی این نیروها سامانه های مدرن پدافندی در اختیار دارند.

در حوزه موشکها تاکنون تعدادی از موشکهای کوتاه برد یا در عوان مصطلح آن راکت های ساخت داخل مثل سری شاهین، زلزال و نازعات به نیروی زمینی ارتش تحویل داده شده بود که تا به امروز هم در یگان های توپخانه ای نزاجا به عنوان دست بلند توپخانه ای این نیرو وارد عمل می شود.

اما تا به امروز موشکهای هدایت شونده بالستیک کوتاه برد جایی در سازمان رزم نزاجا نداشتند اما به نظر می رسد این راهبرد گذشته، در حال تغییر است و با سخنان چندی پیش امیر احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش مخص شد که نزاجا به موشکهای فاتح 110 مجهز شده و به دنبال افزایش برد این موشکها نیز هست.

موشک فاتح 110

باید گفت این اقدام پیشرفتی پرش گونه در توان دفاعی و قدرت مقابله نزاجا به حساب می آید.

موشک فاتح 110 اصولا یک موشک بالستیک کوتاه برد است و تجهیز نزاجا با آن تداخلی در ماموریت های سپاه و ارتش ایجاد نخواد کرد. فاتح 110 دارای نکات مثبتی است که می توان از جمله آنها به دقت بالا، متحرک بودن و استفاده از سوخت جامد اشاره کرد.

مهمترین نکته در مورد موشک فاتح 110 بحث دقت مثال زدنی آن است که بارها و بارها در رزمایش ها و تمرین های گوناگون به نمایش درآمده و شکی در دقت بالا و توان نقطه زنی این موشک وجود ندارد. پیش از این نزاجا از سامانه هایی مثل راکتهای نازعات و یا زلزال بهره می برد که به طبع از دقت پایین تری به نسبت فاتح 110 برخوردار بوده و عمدتا برای آتش باری و حمله به اهدافی در اندازه بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.

اما اضافه شدن موشک فاتح 110 به زرادخانه نزاجا این نیرو را قادر می سازد تا به صورت نقطه ای به اهدافی در فاصله 300 کیلومتری حمله کرده و با دقت بالا آنها را منهدم کند. اهدافی مثل سنگرها و مراکز کنترل و فرماندهی، نقاط تجمع دشمن و یا انبارهای سوخت یا مهمات دشمن در منطقه نزدیک به خط مقدم از جمله اهدافی هستند که به راحتی و با یک شلیک به وسیله فاتح 110 نابود خواهند شد.

بحث بعد، مسئله استفاده از سوخت جامد در این موشک است که هزینه های تعمیر و نگهداری و همچنین زمان مورد نیاز برای پرتاب را بسیار کاهش می دهد. این کاهش زمان پرتاب به همراه تحرک بالای سامانه پرتاب موشک فاتح 110 آن را به یک انتخاب ایده آل برای نبردهای ناهمطراز بدل می کند.

موشک فاتح 110 در عین حال می تواند با افزایش برد که در بر اساس اعلام فرمانده نزاجا در دستور کار این نیرو قرار دارد و همچنین استفاده از سرهای جنگی هدایت شونده به عنوان نابودگر سامانه های دفاع موشکی موجود در اطراف کشور نیز به کار رود. اندیشکده آمریکایی CSIS در جدیدترین گزارش خود از توان موشکی ایران درباره موشک فاتح 110 و گونه ضد کشتی آن یعنی موشک "خلیج فارس" اینگونه می گوید:

" متاسفانه اطلاعات کافی درباره دقت و تعداد عملیاتی این موشک وجود ندارد. به نظر می رسد که تولید این سامانه از سال 2004 میلادی آغاز شده و تاکنون صدها فروند از آنها تولید شده است. این موشک تا به امروز تحت دو برنامه ارتقاء اصلی قرار گرفته است و به نظر مدلهای جدیدتر از سرجنگی سنگین تر، برد بیشتر و همچنین یک سامانه هدایت اینرسیایی بهره می برند.

موشک خلیج فارس

اگر ایران بتواند موشکی با سامانه هدف گیری و دقت بالا را تولید کند نیروهای دریایی آمریکا با تهدید بزرگی رو به رو خواهند شد. حتی ایران می تواند با استفاده از این موشکها و شلیک همزمان تعدادی از آنها، به سامانه های دفاع ضد موشکی زمین پایه نفوذ کرده و آنها را از بین ببرد."

آنچه ورود فاتح 110 را به نیروی زمینی مهمتر و قابل تامل تر می سازد، سخنان اخیر امیر کیومرث حیدری جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش است که از تجهیز این نیرو به موشکی خاص با برد بالای 300 کیلومتر خبر داده و گفته است: این موشک هم‌اکنون در اختیار نیروی زمینی است و از قدرت تخریب بالا و جابه‌جایی سریع برخوردار است.

جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش تصریح کرده است که این موشک با سوخت جامد کار می‌کند و در واقع یک موشک نقطه‌زن است که هدف مورد نظر را لاک کرده و تا آخرین لحظه، هدف را جهت نابودی دنبال می‌کند.

چنین مشخصه هایی که به ویژگی های موشک فاتح 110 بسیار نزدیک است، باعث خواهد شد این احتمال بیش از پیش تقویت شود که متخصصان نیروی زمینی ارتش با کمک دیگر صنایع دفاعی کشورمان موفق به ساخت نمونه ای از موشک فاتح 110 با اصلاحات و تغییرات مورد نیاز ارتش شده اند و اکنون اولین نوع از موشک های بالستیک ایرانی با موفقیت در اختیار یگانهای نزاجا قرار گرفته است.

اما ورود موشکهای بالستیک به یگانهای نزاجا، متوقف به فاتح 110 و نمونه های شبیه به آن نیست بلکه  جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش در دیگر مصاحبه اخیر خود تصریح کرده است که موشک‌های جدیدی در نزاجا آزمایش شده اند که از نظر بُرد و کیفیت، در کلاسی بالاتر از موشک‌های نازعات هستند و در رنج «برد متوسط » تعریف می‌شوند.

شهاب 2؛ درخشش موشکهای ایرانی در آسمان

بر اساس تعاریف و دسته بندی های مورد نظر نیروهای مسلح کشورمان، موشکهایی چون شهاب 2 و قیام را می توان در برد متوسط تعریف و دسته بندی کرد.

تلاش متخصصان کشورمان در دهه های گذشته و توسعه بومی از شهاب-1 ، منجر به تولید موشک سوخت مایع یک مرحله ای شهاب-2 شد که ضمن افزایش درصد بومی سازی اجزای سازنده، بهسازی هایی نیز در زمینه های مختلف خصوصاً برد داشت. این موشک از نظر ابعاد تفاوتی با شهاب-1 نداشته ولی با رسیدن به اهدافی در فاصله 500 کیلومتری در حدود 67 درصد برد بیشتری دارد.

موشک های سوخت مایع، اکسید کننده و سوخت مورد نیاز را در داخل مخازنی در درون خود حمل می کنند و با پمپ کردن آنها به محفظه احتراق و سوزاندن مخلوط حاصل، انرژی لازم برای حرکت موشک فراهم می شود.

بدنه این موشک فولادی بوده و سامانه هدایت از نوع اینرسی است. این موشک برای رسیدن به بیشترین برد خود 422 ثانیه زمان نیاز دارد که سرعت متوسط افقی 1185 متر بر ثانیه را نشان می دهد. این موشک در طی مسیر خود برای اصابت به بیشترین برد به ارتفاع 126 کیلومتری سطح زمین می رسد و پس از آن به سمت هدف سرازیر می شود.

قیام؛ ترکیب تجربه و فناوری های نو

آخرین نمونه ساخته و معرفی شده از موشک های بالستیک سوخت مایع ایرانی قیام-1 نام دارد که در رده میانبرد طراحی شده و آن را حاصل 25 سال تلاش کشور در زمینه موشک های سوخت مایع بالستیک می دانند. میزان سرجنگی و قطر این موشک با شهاب 2 یکسان است و تنها با کمی افزایش طول و 100 کیلوگرم افزایش جرم(1.65 درصد بیشتر) به 300 کیلومتر برد بیشتر(60 درصد افزایش) می رسد. این موشک نیز به بیشینه ارتفاع 126 کیلومتر در بیشترین برد خود می رسد.

ویژگی استثنایی این موشک که در نمونه دیگر تا کنون دیده نشده عدم اتکا به بالک های انتهای بدنه برای ایجاد پایداری در طی پرواز است. این کار مزیت هایی از جمله کاهش وزن و بازتاب راداری را به همراه داشته، ذخیره و انبارداری آن را نیز ساده تر می کند. این ویژگی به واسطه دستیابی به فناوری تأمین پایداری و کنترل موشک تنها به واسطه سامانه کنترل بردار رانش در خروجی موتور و کاهش قابل توجه عوامل بروز خطا در این موشک دارد.

همچنین با توجه به جدید بودن این موشک احتمالاً از فناوری های پیشرفته و سامانه های تمام دیجیتال در بخش های الکترونیکی آن استفاده شده و روش های جدید کاهش تلاطم سوخت در مخازن موشک که به کاهش خطا منجر می شود نیز از مواردیست که به کار گرفته شدن آن در موشک قیام محتمل است.

در هر حال اضافه شدن این موشک به سازمان رزم نزاجا خبری خوب و در عین حال قدمی بلند در افزایش توان رزمی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید و اگر تا دیروز، سامانه های رصد و مراقبت دشمنان فرامنطقه ای باید مراقب جابجایی های برق آسا، اختفا و ارتقاء یگانهای سپاه پاسداران در بحث موشکی بود، از این پس رزمندگان ارتش نیز با موشک های بالستیک خود توان هم افزایی و برادری نیروهای مسلح را در نابودی دشمن به خوبی نشان خواهند داد.

تجهیز سامانه پدافندی S۲۰۰ به موشک صیاد 3

تجهیز سامانه پدافندی S۲۰۰ به موشک صیاد 3

معاون اجرایی قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیائ گفت: «موشک صیاد ۳» با تلفیق با سامانه S۲۰۰ توانمندی تازه ای به این سامانه اضافه کرده است و با استفاده از این موشک می‌توان اهداف با ارتفاع متوسط را هدف قرار داد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، امیر شاهرخ شهرام، معاون اجرایی قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء، در سخنانی گفت: مهم ترین دستآورد قرارگاه پدافند هوایی در دوران دفاع مقدس، شکل گیری روحیه خودباوری و استفاده از توان داخلی بود؛ قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء با تکیه بر این روحیه جهادی، توانسته است به پیشرفت خوبی در حوزه کشف، شناسایی، رهگیری و انهدام دست یابد.

معاون اجرایی قرارگاه پدافند هوایی، افزود: امروز مهم ترین جایگاهی که می‌ توان برای ارتش جمهوری اسلامی ایران، در مقایسه با ارتش‌های دیگر قائل شد، استقلال و توان تامین نیازمندی های دفاعی است، چرا که تمام نیازمندی‌ های دفاعی کشور در حوزه فناوری‌ های پیشرفته، بی وابستگی به غرب تامین می شود و این مهم ممکن نبود مگر با رهبری منسجم و با بصیرت فرماندهی معظم کل قوا.

وی با اشاره به سامانه موشکی مرصاد که در رژه روز ارتش به نمایش درآمد، تصریح کرد: سامانه ارتفاع متوسط «مرصاد یک»، سامانه کاملا بومی است که با موشک ساخت داخل «شلمچه» مجهز می شود و اهداف خود را سرنگون می‌ کند.

قرارگاه پدافند هوایی با همکاری صنایع هوا و فضای وزارت دفاع، موشک صیاد (2) را به این سامانه اضافه کرد که توان کاملا تازه ای در مقایسه با موشک شلمچه خواهد داشت؛ همچنین موشک صیاد (3) با تلفیق با سامانه S200، توانمندی تازه ای به این سامانه اضافه کرده است و با استفاده از این موشک همراه با سامانه S200 می توان اهداف با ارتفاع متوسط را هدف اصابت قرار داد.

«ذوالجناح» S300 ایرانی را حمل می‌کند+تصاویر

 «ذوالجناح» S300 ایرانی را حمل می‌کند+تصاویر

در رژه 29 فروردین، خودروی سنگینی به نمایش درآمد که روی آن تصویری از ساماه بومی برد بلند باور 373 نصب شده بود.

به گزارش مشرق، در پی بدقولی روس‌ها در تحویل سامانه موشکی پدافند هوایی بُرد بلند S300 به ایران بود که متخصصان صنعت دفاعی کشورمان با تدبیر رهبر معظم انقلاب تصمیم گرفتند دست به کار طراحی و ساخت سامانه‌ای بومی با همین مشخصات بزنند.

در رژه ارتش در 29 فروردین 1388، اولین بار ماکتی از سامانه پدافندی بُرد بلند ایرانی به نمایش درآمد که البته مشخصات آن اعلام نشد اما همین حضور بی سر و صدا موجب گردید تا همگان متوجه عزم جدی ایران برای ساخت سامانه بومی برد بلند در داخل کشور شوند.

اولین نمایش نمونه ای از سامانه موشکی باور

امیر فرزاد اسماعیلی فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص) در تاریخ در گفتگو با خبرگزاری فارس نام این سامانه بومی را اعلام کرد تا رسانه‌های داخلی و خارجی از این پس با اسم و رسم دقیقتر یعنی «باور373» پیگیر مراحل ساخت سامانه برد بلند ایرانی باشند که در افکار عمومی به S300 ایرانی شناخته می شد.

S300 یک سامانه مدرن موشکی پدافند هوایی ساخت روسیه است که برای مقابله با اهداف در ارتفاع بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سامانه می‌تواند همزمان حدود 100 هدف را رهگیری و تعدادی از آنها (در برخی موارد 6 هدف و در انواع دیگر 24 هدف) را منهدم کند.

در جریان خرید این سامانه از روسیه، طرف ایرانی تمام مفاد قرارداد را تا سال 2007 به صورت کامل اجرا کرد و هیچ مورد شبهه‌ برانگیزی وجود نداشت و قرار بود این سامانه واگذار شود که البته به دلیل شیطنت دولت‌های غربی، این کار صورت نگرفت و این پرونده هم اکنون توسط وزارت دفاع پیگیری می‌شود.

سامانه روسی S300

در همان ابتدا و زمانی که اولین بحث‌ها مبنی بر تحویل ندادن S300 از سوی روسیه مطرح شد، نیروهای ایرانی هنوز در این کشور در حال طی دوره بودند که مقام معظم رهبری به وزارت دفاع دستور دادند «بروید و خودتان این کار را ملی کنید».

از آن زمان، این موضوع  در دستور کار قرار گرفت و  طراحی مفهومی آن در وزارت دفاع، قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و برخی مراکز علمی و دانشگاهی کشور آغاز شد.

طبق اعلام قبلی مسئولان دفاعی کشور، قرار است در این سامانه از 2 یا 3 نوع موشک در لایه‌های مختلف استفاده شود.

فرمانده قرارگاه پدافند هوایی در گفتگو با فارس، با بیان اینکه زیرساختهای پروژه «باور 373» با رفع موانع گلوگاهی، کاملا مرتفع شده، از پایان کار ساخت این سامانه مدرن تا پایان برنامه 5 ساله پنجم خبر داد و گفت: امیدواریم تا پایان این برنامه بتوانیم یک سیستم خیلی خوب و توانمندتر از S300 را در چرخه پدافند هوایی شاهد باشیم.

این در حالیست که برنامه 5 ساله پنجم که یکی از موارد آن ارتقاء کمی و کیفی سامانه پدافند هوایی کشور و ایجاد هماهنگی تحت نظر قرارگاه پدافند هوایی حضرت خاتم الانبیاء (ص) است، سال 94 به پایان خواهد رسید.

امیر اسماعیلی همچنین خاطرنشان کرد: در مرحله دوم این پروژه، روی مباحثی نظیر رادار، پرتابگرها و خود موشک کار می‌شود.

اما یکی از موضوعات مهم در طراحی و ساخت این سامانه، خودروی حمل کننده موشک است که «باور 373» می‌بایست روی آن نصب شود.

بر همین اساس و برای اولین بار بود که در رژه 29 فروردین سال جاری خودروی سنگینی به نمایش درآمد که بر روی آن تصویری از سامانه موشکی باور373 که (قبلا نمایش داده شده بود) نقش بسته است.

طبیعتا با توجه به اندازه و وزن موشک در حال ساخت، نیاز به خودروی مناسبی جهت حمل موشک احساس می‌شد. در همین راستا با توجه به زیرساخت‌های مناسب و تجارب ذی‌قیمت در حوزه خودروهای فوق سنگین تاکتیکی، نسبت به طراحی و ساخت خودرو «ذوالجناح» توسط گروه تحقیقاتی خودرویی سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش اقدام شد.

خودروی سنگین ذوالجناح که اخیرا با حضور امیر پوردستان فرمانده نزاجا رسما رونمایی شد، دارای 5 محور (10 چرخ) فعال است که 2 محور اول و دوم و محور پنجم فرمان‌پذیر هستند.

طراحی این خودرو براساس تطابق کامل با کلیه شرایط سرزمینی و اقلیمی ایران انجام شده است.

این خودرو چند منظوره قابلیت عبور از رودخانه تا عمق 5/1 متر، حداکثر ظرفیت بار 30 تن، حمل محموله با طول 5/10 متر، حداکثر شیب روی 35%، حداکثر شیب روی طولی 20%، وزن خالص 21 تن و سامانه تعلیق مستقل است.

در جزئیات این خودرو اعلام شده که قابلیت هرگونه تغییر برای کاربری‌های مدنظر و انجام تغییر در طراحی آن وجود دارد.

بنابراین و با توجه به تصویر نقش بسته بر روی آن و نیز تطابق ویژگی‌های اعلام شده این خودرو که برای انجام چنین ماموریت‌هایی مطابقت می‌کند، به نظر می‌رسد «ذوالجناح»، مامور حمل یکی از مدرنترین دستاوردهای موشکی ایران در حوزه پدافند هوایی خواهد بود.

لازم به ذکر است که تولید انبوه این خودرو با امکانات موجود کشور به صورت تکرارپذیر و بدون نیاز به سرمایه‌گذاری صنعتی در نزاجا قابل انجام است.