عکس/پاتریوتها در راه ترکیه

عکس/پاتریوتها در راه ترکیه

کاروان موشکهای سطح به هوای ترکیه در حال انتقال از کشور آلمان به ترکیه هستند تا در مرزهای این کشور با سوریه مستقر شوند.

آیا موشک‌های پاتریوت حریف توان موشکی ایران و سوریه خواهد بود؟ + فیلم

آیا موشک‌های پاتریوت حریف توان موشکی ایران و سوریه خواهد بود؟

آیا سامانه پاتریوت نصب شده در ترکیه، در صورت بروز درگیری میان این کشور و سوریه، توان مقابله با موشک های متنوع و متعدد سوریه را خواهد داشت؟ این سامانه در برابر موشک های ایران چه میزان قدرت مانور خواهد داشت؟

  کشورهای عضو ناتو هریک با موافقت با ارسال سکوهای سامانه پاتریوت به ترکیه، این کشور سرگردان میان اروپا و خاورمیانه را که رهبرانش در سودای احیاء امپراطوری عثمانی‌اند، به اهرم فشار خود در منطقه تبدیل کرده‌اند.

ترکیه به تنهایی طی قریب به دو سال گذشته، به اندازه تمام کشورهای اروپایی و آمریکا، به شعله ور ماندن بحران سوریه کمک کرده و از میزبانی سران معارضان تا ارسال سلاح برای مخالفین و استقرار نیرو در مرز با سوریه، از هیچ اقدامی فروگذار نکرده است.

نصب سامانه دفاع موشکی پاتریوت در مناطق نزدیک به مرز با سوریه از یکسو پیامی برای معارضان و دولت بشار اسد بود و موضع ترکیه را بیش از گذشته آشکار ساخت؛ موضعی که حتی تا حمله نظامی به سوریه نیز در آن پیش بینی شده است.

سامانه موشکی پاتریوت

از سوی دیگر آن را می توان سیگنالی به اصلی ترین حامیان بشار اسد – ایران و روسیه – دانست. روسیه بلافاصله پس از اعلام آنکارا، سامانه پیشرفته اسکندر را تحویل ارتش سوریه داد. فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح ایران سرلشکر فیروزآبادی نیز این اقدام ترکیه را سرآغازی برای جنگ جهانی سوم دانست.

اما آیا سامانه پاتریوت نصب شده در ترکیه، در صورت بروز درگیری میان این کشور و سوریه، توان مقابله با موشکهای متنوع و متعدد سوریه را خواهد داشت؟ این سامانه در برابر موشکهای ایران چه میزان قدرت مانور خواهد داشت؟

به گزارش مشرق، در سال 1913، ژنرال اوتو لیمان فون ساندرز به فرماندهی ارتش آلمان در عملیات اعزام به امپراطوری عثمانی، رسید. درست یک قرن بعد، نزدیک 400 تن از جانشینان ساندرز قرار است به سفری مشابه اعزام شوند، اما این بار به همراه سیستم دفاعی موشکی پاتریوت. این سومین اعزام سامانه پاتریوت به این کشور از زمان پایان جنگ سرد خواهد بود.

کارشناسان غربی این اعزام نیرو و سامانه پاتریوت را پیشرفت عمده‌ای در تعارض داخلی سوریه می‌دانند، به حدی که شبکه خبری الجزیره آن را با بحران موشکی کوبا مقایسه کرده است.

شایعات- که ظاهراً مقامات ترکیه به برخی از آن‌ها دامن زده‌اند- حاکی از آن است که احتمالا این نخستین گام در جهت ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع است. برخی دیگر نیز ادعا کرده‌اند که این پاتریوت‌ها پیش‌درآمدی بر حمله اسرائیل به ایران است. اما به واقع حقیقت استقرار موشکهای پاتریوت در ترکیه پیش پا افتاده‌تر از این حرف‌هاست.

در شرایطی که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا – سیا – پیش بینی کرده است که اسد تنها چند ماه دیگر روی کار خواهد بود، روز به روز نگرانی ترکیه از شکست رویکردش در مداخله نظامی در سوریه و ایفای نقش رهبری ائتلاف در حمله به این کشور بیشتر و بیشتر می شود.

نشریه آمریکایی فارین پالیسی در خصوص توان موشکی سوریه می نویسد: سوریه دارای یکی از بزرگترین زرادخانه های موشکهای بالستیک در منطقه است که بیشتر بر پایه موشکهای اسکاد ساخته شده است. اما هیچ برآورد دقیقی از میزان موشکهای این کشور و سکوهای پرتاب آن در دست نیست. در همین حال احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در اظهارنظری، تعداد موشکهای بالستیک سوریه را 700 فروند اعلام کرده است.

فیلم استقرار و آزمایش سامانه موشکی اسکندر

لینک دانلود

اما موشکهای قابل جابجایی و سوخت مایع اسکاد دارای بردی معادل 700 کیلومتر است، و چنانچه از سکوهای شمالی سوریه پرتاب شود، تقریباً قادر به هدف قرار دادن تمامی خاک ترکیه، از جمله آنکارا، است. اما با وجود استقرار نیروهای معارض در نقاط شمالی و هم مرز با ترکیه، آنکارا و شهرهای دیگر همچنان در تیررس نقاط پرتاب غربی در نواحی ساحلی هستند، جایی که دولت اسد پایگاه سیاسی مستحکم‌تری می‌تواند بیابد.

همچنین سوریه دارای زرادخانه ای از سلاح‌های شیمیایی است، که ادعا می‌شود برخی از آن‌ها در طول هفته گذشته برای استفاده آماده شده‌اند. در رابطه با این که کدام یک از موشک‌های سوریه دارای توان شیمیایی هستند ارزیابی‌های ضدونقیضی صورت گرفته است، اما برآوردهای دولت آمریکا حاکی از آن است که دستکم بخشی از توان موشکی اسکاد سوریه برای این مأموریت مجهز است.

موشک کوتاه برد 

     A-110 variant M-600 SRBM

از نسل موشک‌های فاتح 110

اما نگرانی‌های ترکیه را می توان از سه جهت ارزیابی کرد. در سال 1991، صدام حسین 88 اسکاد به اسرائیل و نیروهای ائتلافی در طول نخستین جنگ خلیج پرتاب کرد. سال گذشته، سرهنگ قذافی یک اسکاد بی به شورشیان در شرق لیبی پرتاب کرد، آن هم درست یک هفته پیش از سرنگونی رژیمش. حال، ترکیه که در خاک خود به مخالفان سوری پناه و سلاح داده و مرزهایش را برای انتقال نیرو و سلاح به روی مخالفان اسد گشوده است، هدف نخست دولت سوریه و موشکهای اسکاد آن است. شاید بتوان ترکیه را تنها کشوری در منطقه دانست که در مسئله بحران سوریه، حتی از آمریکا نیز سبقت گرفته است.

دوم، ممکن است این موضوع آنکارا را نگران کند که موشک‌های سوریه که به سمت نواحی تحت کنترل شورشیان در نزدیکی مرز شمالی نشانه گرفته می‌شوند از روی هدف‌هایشان عبور کنند و به خاک ترکیه برخورد کنند. اما متحدان ترکیه نگرانی‌هایی‌ همچون قدرت گرفتن کردها در سوریه یا سیل عظیم پناهندگان ندارند. استقرار پاتریوت در ترکیه راه نسبتاً ساده‌ای برای ناتو جهت نشان دادن اتحاد میان هم‌پیمانان و محافظت در برابر خطراتی بعید اما جدی چون موشکهای بالستیک است. در واقع بازی ناتو در زمین ترکیه، کمترین هزینه را برای اعضای پیمان آتلانتیک در بحران سوریه خواهد داشت.

توان عملیاتی سامانه پاتریوت در برابر موشک های اسکاد

در حقیقت، پاتریوت دارای قابلیت نظامی به شدت محدودی است و برای مداخله نظامی گسترده که ترکیه برای آن لحظه شماری می کند و مقدمه چینی کرده است مناسب نیست. سیستم این سامانه متشکل از یک رادار زمینی و سه نسل از موشک‌های رهگیر است، که دو عدد از آن‌ها- PAC-2/GEM و نسل پیشرفته تر موشکهای PAC-3 - برای مقاصد دفاع موشکی استفاده می‌شوند.

معمولاً سکوی پاتریوت شامل هر دو نسل از این موشک‌ها می‌شود. وال استریت ژورنال گزارش داده است که ترکیه درخواست 15 سکو به ناتو داده تا از پوشش کامل خاک خود اطمینان حاصل کند. اما مقامات ناتو این تعداد سکو را بیش از حد می‌دانستند و ظاهراً متعهد شده‌اند حداکثر شش سکو بفرستند. براساس این گزارش، آلمان و هلند هر یک دو سکو، و آمریکا نیز دو سکوی دیگر ارسال کرده‌اند. هر سکو می‌تواند 16 موشک رهگیر در خود جای دهد. سکوی پاتریوت را تنها سه نفر اداره می‌کنند، اما تیم پشتیبانی شاملحداکثر 100 سرباز در هر مرحله می‌شود.

هر دو این موشک‌های رهگیر قادر به مقابله و منهدم کردن موشک‌ها و نیز هواپیما، و بسته به جایگیریشان، بالگردهای کم ارتفاع هستند. اپراتورهای پاتریوت به طور فرضی قادر به ردیابی و نابود کردن بخش عظیمی از هواپیماهای سوریه هستند که به مرزهای ترکیه نزدیک می‌شوند. PAC-3، که دارای کلاهکی است که به منظور رهگیری موشک‌های بالستیک سریع‌تر و مرتفع‌تر طراحی شده، برای رهگیری جت‌های نسبتاً کم ارتفاع قابل استفاده است. اما نسل موشکهای PAC-2 قدیمی‌تر و ارزان‌تر برای نقش ضدهوایی مناسب‌ترند.

موشک اسکاد-بی برد کوتاه سوریه

هر دوی این موشک‌ها تا حدی می‌توانند از مراکز پرجمعیت ترکیه که در تیررس موشک‌های سوریه قرار دارند محافظت کنند. بسته به این که رادار و سایت‌های رهگیری را در کجا قرار می گیرند، این موشک‌ها قادر به پوشش تقریباً 50 تا یکصد کیلومتر از حریم هوایی داخل خاک سوریه هستند. این امر می‌تواند مناطق اصلی درگیری در این جنگ داخلی، مانند شهر حلب را در تیررس ترکیه قرار دهد.

سامانه پاتریوت برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع بسیار پر هزینه است

با این حال، برای پذیرفتن تعهد دبیرکل ناتو مبنی بر این که "هر اعزامی تنها تدافعی خواهد بود" و "به هیچ طریقی از یک فضای پرواز ممنوع یا عملیاتی تهاجمی حمایت نخواهد کرد" دلیلی وجود دارد. اعمال منطقه پرواز ممنوع مستلزم ایجاد آرایش‌های قدرتمند فرماندهی و کنترل و هم چنین مدیریت ترافیک هوایی است. این مناطق اساساً از نظر تاریخی همواره با هواپیما اداره می‌شده‌اند. نیروی هوایی ترکیه هم در اقدام ناتو در بوسنی مشارکت کرد و هم میزبان هواپیماهای آمریکا که در دهه 90 بر روی کردستان عراق منطقه پرواز ممنوع ایجاد کرده بودند شد.

با این که سیستم پاتریوت می‌تواند تا حدی پوشش ضدهواپیمایی ایجاد کند، استفاده از آن بسیار پرهزینه و دارای نواقصی خواهد بود. شبکه خبری سی بی اس آمریکا هزینه هر موشک PAC-3 را در حدود 4 تا 3 میلیون دلار اعلام کرده است. از آن گذشته، استقرار پاتریوت برای رهگیری و مقابله با اهدافی با ارتفاع و سرعت پایین- مانند هواپیما- خطرات دیگری در پی دارد.

مناطقی که سامانه پاتریوت در ترکیه نصب شده است

طی جنگ 2003 عراق، یک سکوی پاتریوت آمریکایی یک جت تورنادوی انگلیس را سرنگون کرد و تمام خدمه آن را کشت؛ یک F/A-18 نیروی دریایی آمریکا نیز سقوط کرد، و یک F-16 آمریکا نیز مجبور به نابود کردن یک رادار زمینی که جت را رهگیری کرده بود شد.

پاتریوت را ، حتی در برخورد با موشک‌ها‌ نیز، نباید به چشم حلال تمام مشکلات دید. زیرا نخست، قادر به پوشش راکت‌های کوتاه‌برد یا توپخانه نیست. از آن گذشته، نواقص زیادی از این سیستم ثبت شده است، نواقصی که ممکن است کارایی آن را دربرابر حمله اسکادهای سوریه بشدت محدود کند. در طول جنگ اول خلیج فارس، شلیک نامنظم موشکهای اسکاد عراق موجب سردرگمی نسل نخست PAC-2 شد، تا حدی که، بنا بر سه مطالعه جداگانه در دانشگاه پرینستون، درصد اصابت آن به هدف به طرز شگفت‌انگیزی پایین بوده است- نزدیک به صفر درصد.

پرتاب همزمان دو موشک اسکاد-بی در رزمایش موشکی سوریه

با این که در شرایط عادی درصد اصابت پایین چندان خوشایند نیست، آن‌ها به خصوص از کلاهک‌های کشتار جمعی نگران‌اند. در شرایط مساعد، به کارگیری عامل شیمیایی "سارین" به وسیله یک موشک کوتاه‌برد مجهز به جنگ‌افزارهای خوشه‌ای کوچک – که پاتریوت برای رهگیریشان طراحی نشده- می‌تواند، به گفته جوناتان تاکر در کتاب "جنگ اعصاب"، منجر به تمرکز مرگبار گاز شیمیایی اعصاب در ناحیه‌ای با وسعت بیش از 500 متر شود، البته بدون در نظر گرفتن پخش گاز به وسیله باد." اما، تعداد واقعی تلفات به دیگر عوامل محیطی و آمادگی‌ ترک‌ها بستگی دارد، بنابراین ارزیابی دقیق کار بسیار دشواری است.

سوریه در دهه های اخیر از کمکهای گسترده قدرتهای موشکی شرقی مانند روسیه - چین و جمهوری اسلامی ایران و همچنین کره شمالی برخوردار بوده و برخلاف لیبی که تعداد موشکهای آن به 300 فروند بالغ نمیشد با زرادخانه ای متشکل از تعداد متنابهی موشک بالستیک و کروز هدف بسیار سختی برای دشمنان خارجی است.

موشک‌ها و راکت‌های کوتاه‌برد سوریه جدی‌ترین چالش سیستم پاتریوت خواهد بود

طبق آمار منتشره در سال 2003 سوریه صدها موشک بالستیک کوتاهبرد تاکتیکی از نوع اسکندر ss-21 SRBM و اسکاد در زرادخانه خود دارد که قادرند بسیاری از نقاط سرزمینهای اشغالی را مورد اصابت قرار دهند و برد مناسب برای هدف قراردادن پایگاههای آمریکا در ترکیه و اردن را دارندو اعتقاد بر اینست که بسیاری از این موشکها به کلاهکهای پیشرفته مجهز شده اند. در 13 آوریل 2007 جروزالم پست خبر داد که سوریه موشکهای اسکاد 300 کیلومتری خود را در ارتفاعات جولان مستقر کرده است.

سامانه موشکی اسکندر

در آخرین رزمایش‌های موشکی ایران و سوریه شلیک همزمان ده ها موشک بالستیک از نقاط مختلف به سوی هدف مشترک نیز با موفقیت آزمایش شد که می تواند یکی از مهمترین چالشهای پیش روی سامانه پاتریوت دانست. همچنین موشکهای کوتاه برد و ارتفاع پایین ایران که بصورت انبوه تولید شده است، می‌تواند پایگاه های استقرار پاتریوت هدف قرار دهند و به سختی قابل رهگیری هستند.

با این که پیشرفت‌هایی در نسل موشک های PAC-3 صورت گرفته است، این موشک هنوز در برابر اسکاد در شرایط جنگی آزمایش نشده است. چنان چه اسکادهای سوریه هنگام پرواز تغییر مسیر ناگهانی بدهد- رخدادی که در طول جنگ خلیج فارس اول بارها برای موشک‌های مشابه عراق اتفاق افتاده- موشک رهگیر سردرگم می‌شود و هدف را گم می‌کند.

علاوه بر موارد ذکر شده، استقرار سامانه پاتریوت در ترکیه بخشی از برنامه بلند مدت آمریکا تا سال 2020 برای تکمیل برنامه دفاع ضد موشکی خود در نقاط تعیین شده ای از جهان است. در این برنامه که قرار است با همکاری ناتو اجرا شود، در نقاط مختلف جهان از جمله شرق اروپا – در کشورهای همسایه روسیه – و در خاورمیانه سپر دفاع موشکی آمریکا گسترده خواهد شد.

موشک‌های بالستیک ایران

در مورد توان موشکی ایران ذکر همین نکته بس که مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل آمریکا اذغان کرده است که ایران با فاصله گرفتن از طراحی و مساعدت خارجی توانسته موشک‌های با برد بیشتر و ماهواره‌برهای قوی‌تر تولید کند.

این اندیشکده آمریکایی در گزارش خود، توان موشکی ایران را اینگونه ارزیابی کرده است:

* ایران دارای حدود 200 الی 300 موشک شهاب 1 و شهاب 2 است که می توانند اهداف مختلف در همسایگی ایران را نشانه روند.

* ایران حدود 12 الی 18 نمونه از موشک شهاب 1 و 2 با سکوهای متحرک عمود شونده (TEL) را وارد یا مونتاژ کرده است. شمار این نوع از موشک‌ها در حال رسیدن به عدد 24 است.

* ایران می تواند اهدافی در فاصله 900 کیلومتری از مرزهای خود را با استفاده از موشک‌های شهاب 3 یا قدر1 هدف گیرد.

* پرتاب آزمایشی موشک قدر 1 در سال 2004 صورت گرفت. از نظر تئوری، ایران با این موشک به برد 1600 کیلومتر رسید اما به نظر می‌رسد کلاهک آن از نوع سبک 750 کیلوگرمی باشد.

* ایران دارای دستکم 6 یا بیش از 6 موشک شهاب 3 و قدر 1 با سکوهای متحرک عمود شونده است. گزینه زیرزمینی آن نیز در حال توسعه است.

موشک‌های با سوخت جامد

* موشک سجیل 2 که می‌تواند کلاهک‌های 750 کیلوگرمی را تا بردی 2200 کیلومتری حمل کنند.

* ایران تنها کشوری است که این نوع موشک‌ها را بدون این که کشور دارای سلاح‌های هسته‌ای باشد، تولید کرده است.

* سامانه‌های سوخت جامد مزیت‌های خاصی نسبت به دیگر سامانه‌ها دارند.

* این سامانه‌ها کمتر در معرض حملات پیشدستانه بوده و زمان کوتاه‌تری برای آماده‌سازی نیاز دارند.

* ایران این موشک‌ها را در نوامبر 2008 با موفقیت آزمایش کرد.

IT پاتریوت چیست؟

پاتریوت چیست؟

---

پاتریوت یک سیستم دفاع هوایی موشکی هدایت‌شونده است که توانایی مقابله با موشکهای بالستیک تاکتیکی، موشکهای کروز و هواپیماها را در تمامی شرایط آب و هوایی ودر هر ارتفاعی داراست.

---

این روزها از استقرار موشکهای پاتریوت ناتو در مرز ترکیه و سوریه خبرهای مختلفی پخش می‌شود، اما موشک پاتریوت چیست و چه کارکردی دارد؟

 روزنامه اعتماد در این باره نوشته اشت:

ام آی ام-104 پاتریوت یک موشک زمین به هواست که از آن برای رهگیری موشکهای دشمن استفاده می‌شود. این سامانه بیشتر به عنوان سپری در برابر بارش «بالستیکی» استفاده می‌شود هر چند که نوع پیشرفته آن قابلیت رهگیری کروز یا حتی هواپیماها را نیز دارد. امریکا در دهه 80 به، به روزسازی و ارتقای این سیستم برای دفاع از بلوک غرب در برابر قدرت موشکی شوروی سابق و کوبا روی آورد و در دهه‌های بعدی پاتریوت پیشرفت گسترده‌ای داشت. به دلیل آغاز فرآیند این سپرهای موشکی در دوران جنگ سرد، بیشتر آنها با توجه به توانایی‌های «بالستیک» ساخته شده‌اند و از پاتریوت با نام «موشک ضدبالستیک» نیز یاد می‌شود؛ چرا که بزرگ‌ترین زرادخانه‌های موشکی شوروی، بالستیکی است و شوروی این تکنولوژی خود را در اختیار دیگر کشورهای شرق و از جمله سوریه نیز قرار داده است.

پاتریوت یک سیستم دفاع هوایی موشکی هدایت‌شونده است که توانایی مقابله با موشکهای بالستیک تاکتیکی، موشکهای کروز و هواپیماها را در تمامی شرایط آب و هوایی ودر هر ارتفاعی داراست.

ویژگی‌های کلیدی آن عبارتند از داشتن رادار مرکب چندکاره، هدایت تعقیب از طریق موشک و نرم‌افزار مدرن و همچنین عملکرد خودکار گسترده، تعیین هدف موشکهای شلیک شده و تصمیم‌گیری برای برخورد با آن، استفاده از هوش مصنوعی.

شرکت تولیدکننده مبدا نیز کمپانی لاکهید مارتین در فلوریدا و کمپانی ریتیون در ماساچوست هستند. در سالهای اخیر آلمان و هلند نیز توانسته‌اند این سامانه را کپی‌برداری کنند.

کشورها و رژیم‌های استفاده‌کننده هم شامل ایالات متحده امریکا، آلمان، یونان، اسراییل، ژاپن، کویت، هلند، عربستان سعودی، تایوان هستند.

اما آخرین توسعه‌های گستره این موشک در مصر و ترکیه بوده است.

از ماموریت‌های پاتریوت هم می‌توان به جنگ نخست خلیج فارس، حمله به عراق، جنگ 2012 رژیم صهیونیستی علیه حماس اشاره کرد.

همه چیز درباره سیستم "گنبد آهنین" اسرائیل +تصاویر

ریشه سیستم سپر دفاع موشکی اسرائیل به نام گنبد آهنین (Iron Dome) به درگیری سال ۲۰۰۶ اسرائیل با حزب‌الله لبنان بر می‌گردد. در آن نبرد، حزب‌الله راکت‌های پرشماری به سمت اسرائیل شلیک کرد که خسارات و کشته‌های فراوانی را برای اسرائیل به همراه آورد.

مشرق-- سیستم دفاع ضد موشکی برای رژیم صهیونیستی و در ادبیات نظامی این رژیم به طور جدی از جنگ با حزب الله در تابستان سال 2006 اوج گرفت. جنگ اسرائیل و لبنان که در اسرائیل به جنگ دوم لبنان و در لبنان به جنگ ژوئیه (عربی: حرب تموز) معروف است، جنگی است که به مدت ۳۳ بین ارتش اسرائیل و حزب‌الله لبنان به وقوع پیوست و دامنه آن تا مرکز سرزمین های اشغالی و تا نزدیکی تل آویو کشیده شد.{1}

ریشه سیستم سپر دفاع موشکی اسرائیل به نام (Iron Dome)گنبد آهنین به درگیری سال ۲۰۰۶ اسرائیل با حزب‌الله لبنان بر می‌گردد. در آن نبرد، حزب‌الله راکت‌های پرشماری به سمت اسرائیل شلیک کرد که خسارات و کشته‌های فراوانی را برای اسرائیل به همراه آورد، راکت هایی که در اواسط جنگ ایستگاه قطار شهر حیفا را مورد حمله قرار داد و واحد پدافندی ارتش اسرائیل را به این واقعیت رساند که سیستم دفاع ضد موشک سابق دیگر کاربرد خاصی ندارد.

حمله موشکی حزب الله لبنان به ایستگاه قطار شهر حیفا(سال 2006جنگ 33روزه)

یک سال بعد، امیر پرتس، وزیر وقت جنگ اسرائیل اعلام کرد که کمپانی اسرائیلی رافائل که تولیدکننده تجهیزات نظامی است، برای مقابله با تهدیدهای آینده یک سپر دفاع موشکی جدید خواهد ساخت، که لااقل جلوی حمله راکت های مقاومت را تا عمق سرزمین های اشغالی را از مهاجم بگیرد، تکمیل و گسترش سپر دفاعی جدید، چند سال زمان برد و نهایتا اوایل سال ۲۰۱۱ به خدمت گرفته شد.

تاریخچه سامانه های دفاع ضد موشک در اسرائیل

ختس(پیکان)

ختس (در عبری: טיל חץ به معنای: پیکان) نوعی سامانه دفاع موشکی است که از سال ۱۹۸۶ به طور مشترک توسط اسرائیل و آمریکا تولید می‌شود و توانایی بالاتری برای رهگیری موشک‌های بالیستیک نسبت به سیستم مشابه آمریکایی ام‌آی‌ام-۱۰۴ پاتریوت دارد. این موشک تنها مورد استفاده نیروهای دفاعی اسرائیل است و یکی از اهداف آن دفاع از خاک اسرائیل در مقابل موشک‌های بالیستیک ایران همچون موشک‌های شهاب1،2و 3ایران است. طراحی و تولید این موشک به عهده صنایع هوافضای اسرائیل و شرکت هوانوردی بوئینگ و نظارت بر آن به عهده وزارت توسط وزارت دفاع اسرائیل و آژانس دفاع موشکی ایالات متحده است.

سامانه موشکی "ختس"در حال تست و آزمایش مقدماتی

سیستم دفاع هوایی پیکان از موشک‌های مافوق صوت رهگیر ضدموشک پیکان، رادار هشدار سریع صنوبر سبز Elta EL/M-2080، مرکز فرماندهی، مراقبت، ارتباط و اطلاعات لیموی طلایی و مرکز کنترل شلیک فندق قهوه‌ای تشکیل می‌شود و قابلیت حمل‌ونقل را دارد.

برد عملیاتی موشک‌های سامانهٔ پیکان ۳ تا ۱۵۰ کیلومتر، سقف پروازشان ۱۰۰ کیلومتر و سرعتشان ۹ ماخ (۲۵۰۰ متر بر ثانیه) است.

در سال ۲۰۰۵ موشک ختس-۲ علیه موشک بالیستیک مشابه شهاب-۳ با موفقیت آزمایش شد، ولی هیچ گاه این سیستم ضد موشک علیه حمله موشکی در زمان جنگ، امتان خوبی از خود نشان نداد. نتیجه آزمایش نشان داد که این موشک قادر به رهگیری موشک‌های مجهز به کلاهک‌های جداشونده و دام‌های تعبیه‌شده برای فریب سیستم‌های دفاع موشکی، به ان صورت که فرماندهان اسرائیلی می خواستند، نیست.در عین حال فرمانده نیروی دفاع موشکی اسرائیل معتقد است که حتی در صورت مجهز بودن موشک دشمن به کلاهک هسته‌ای یا سلاح‌های غیرمتعارف دیگر از آن‌جا که انفجار در ارتفاع بسیار بالا انجام می‌شود مواد منفجره موشک منهدم و پراکنده شده و تلفاتی به جا نخواهد گذاشت. در درگیری احتمالی با موشک‌های بالیستیک ایران از ختس به عنوان سلاح ردیف اول استفاده شده و پدافند آمریکایی پاتریوت که در جنگ خلیج فارس ۱۹۹۱ علیه موشک‌های اسکاد عراق استفاده شدند به عنوان سیستم دفاع موشکی پشتیبان و یدک فعالیت خواهند کرد. این سیستم موشکی حتی در حمله موشک های اسکاد عراق ضد اسرائیل نیز از خود نمایش ضعیفی را به نمایش گذاشتند.

۳0 درصد از هزینه تولید ضدموشک ختس، توسط ایالات متحده آمریکا تامین شده و بنابراین فروش آن به دیگر کشورها، مستلزم دریافت اجازه از دولت واشنگتن نیز است.

در سفری که رئیس جمهور اسرائیل در ماه نوامبر ۲۰۰۷ میلادی به ترکیه داشت، برخی منابع اعلام کردند که ترکیه قصد خرید موشک‌های ضدموشک بالستیک ختس و ماهواره جاسوسی اوفک (افق) از اسرائیل را دارد.

آرو

آرو، یک سیستم ضد موشکهای بالستیک است که برای اولین به تاریخ 7 نوامبر 2002 بار در پایگاه هوایی Palmachim (پایگاهی هوایی در اسرائیل) به نمایش عموم گذاشته شد. این موشک هنوز در یک کارزار واقعی مورد آزمایش قرار نگرفته است هرچند پس از شلیک 40 فروند موشک Scud-C عراقی در جریان نبرد خلیج فارس به سال 1991 به سمت اسرائیل، انگیزه ی ساخت چنین سیستم دفاعی‏ایی به وجود آمد.

7 نوامبر 2002 – پایگاه Palmachim – اولین نمایش عمومی سیستمArrow

تست سامانه موشکی "آرو"

سیستم دفاع ضدموشکهای بالستیکی آرو2 (Arrow-2) توسط شرکت MLM وابسته به صنایع هوا- فضای اسرائیل (IAI) یا (Israel Aircraft Industries) طراحی شده است و اکنون در سازمان نیروهای دفاعی اسرائیل به صورت عملیاتی درآمده است.

این سیستم در اسرائیل با نام دیگر هما (Homa = پرنده‏ی افسانه‏ای) یا در ایالات متحده به نام Fence (سپر دفاعی) نیز شناخته می شود. لانچرهای آرو اکنون در دو نقطه‏ی اسرائیل به حال آماده باش کامل جهت شلیک قرار دارند: یکی در نزدیکی تل آویو و دیگری در جنوب حیفا. اولین مجموعه‏ی لانچر آرو در سال 2000 عملیاتی شده است.

پاتریوت

ام آی ام-۱۰۴ پاتریوت موشک زمین به هوا است که از ان به عنوان موشک ضد بالستیک (موشک رهگیر موشک پرتاب شده) استفاده می‌شود.یک سیستم دفاع هوایی موشکی هدایت شونده است که توانایی مقابله با موشک‌های بالستیک تاکتیکی، موشک‌های کروز، و هواپیماهای پیشرفته (به طور پایه پرنده‌های هوا_تنفس )را در تمامی شرایط آب و هوایی ودر هر ارتفاعی داراست.ویژگیهای کلیدی سیستم PATRIOT رادار مرکب چندکاره، هدایت تعقیب از طریق موشک و نرم افزار مدرن و همچنین عملکرد خودکار گسترده است. PATRIOTیا (MIM-۱۰۴ )توسط کمپانی (ریتیون) در ماساچوسف و شعبه موشک‌ها وکنترل آتش کمپانی (لاکهید مارتین ) در فلوریدا ساخته شده است. علاوه بر ایالات متحده، کشورهای آلمان، یونان، اسراییل، ژاپن، کویت، هلند، عربستان سعودی و تایوان نیز مجهز به این موشک هستندومصر نیز به تازگی صاحب این سیستم دفاع موشکی توانمند شده است. سیستم دفاع موشکی PATRIOT به طور گسترده در عملیات اخیر تهاجم به عراق شرکت داشته وبا استقرار در کویت موفق به از بین بردن تعدادی از موشک‌های عراقی شلیک شده به کویت شد. شایان توجه است در عملیات مذکور از نسل جدید این سیستم یعنی PAC-۳ وموشک‌های باهدایت پیشرفته تر استفاده شده بود.

سامانه موشکی "پاتریوت"، یکی از قوی ترین پدافند های ضد موشکی جهان

این سامانه دفاع ضد موشکی اولین بار زمانی مورد علاقه و استفاده اسرائیل واقع شد که ناکامی سیستم دفاع ضد موشک "ختس" اسرائیل در سال 2006در پی حمله موشکی حزب الله به مرکز سرزمین های اشغالی به اثبات رسید. مکان اولیه استقرار این سامانه در مرکز شهر تل آویو وبرای در امان ماندن صهیونیست های پایتخت نشین از حملات موشکی حزب الله تدارک دیده شده بود.

جرقه های حرکت ارتش اسرائیل به سمت گنبد آهنین

اولین شکست عملی ارتش اسرائیل در جنگ 33روزه با حزب الله رقم خورد، نه فقط به خاطر این که مرزی در این جنگ جابجا نشد و یا سرزمینی به تصرف نیروهای صهیونیست در نیامد، بلکه بیشتر به دلیل این که سرزمین هایی که مورد حمله راکتی و موشکی حزب الله قرار گرفته بود از شدت ترس مردم و تخلیه سکنه از شهر، به سرزمین ارواح شبیه شده بود.

مراحل پرتاب سامانه موشکی "گنبد آهنین"

1. دشمن، موشک یا گلوله توپ را شلیک می‌کند

2. پرتابه توسط رادار ردگیری و داده‌های آن به واحد مدیریت و هدایت نبرد مخابره می‌شود

3. پس از تحلیل داده‌‎ها، مختصات هدف به واحد شلیک موشک ارسال می‌شود

4. موشک به سمت پرتابه دشمن شلیک می‌شود

ناکامی پیاپی سیستم های گران قیمت دفاع ضد موشک اسرائیل در این جنگ و به دنباله آن شکست در جنگ 22روزه غزه و عدم اطمینان کامل مسئولین اسرائیل به سامانه های ضد موشکی ختس و پاتریوت، خود عاملی بود که فرماندهان نظامی این رژیم به سمت سامانه ضد موشکی کارآمدتری بروند.

حمله موشکی حزب الله به قسمتی از سرزمین های اشغالی

گنبد آهنی یک سامانهٔ دفاع زمین به هوای توسعه‌داده‌شده توسط اسرائیل است که در اوایل سال ۲۰۱۱ به خدمت گرفته شد و چندین میلیارد دلار برای برپایی آن هزینه شده‌است که آمریکاییان بیش از ۲۰۰ میلیون دلار بابت این سیستم به اسرائیل کمک مالی کرده‌اند. این سامانه قادر است با موشک‌های کوتاه‌برد (تا ۴۰ کیلومتر) در هر شرایط آب‌وهوایی درگیر شود. این سیستم برای مقابله با موشک‌های شلیک‌شده توسط شبه‌نظامیان در لبنان و فلسطین توسعه داده شده‌است. در کنار آن سیستم دفاع موشکی ختس (پیکان) برای تهدیدهای موشکی میان‌برد (مانند موشک‌های شهاب) استفاده شده‌است.

کارنامه "گنبد اهنین"از پهپاد حزب الله تا حمله راکتی حماس

نفوذ "پهپاد ایرانی" به سامانه ضد موشک"اسرائیلی"

چندی پیش حزب‌الله لبنان توانست با پروازی چند ساعته بر فراز آسمان فلسطین اشغالی از مهمترین پایگاه هسته‌ای صهیونیست‌ها تصویر برداری کند. مدتی بعد سید‌حسن نصرالله در سخنرانی خود با اعلام اینکه این پهپاد ساخت ایران بود، گفت: این عملیات برای حزب‌الله موفقیت بزرگی بود. پس از سخنرانی سید‌حسن نصرالله، مقامات صهیونیست در واکنش به این سخنرانی اعلام کردند که هدف اصلی این پهپاد رصد فعالیت‌های اکتشاف گاز اسراییل بود

.

     جنگنده اسرائیلی پس از آنکه پهپاد ایرانی 60کیلومتر در خاک سرزمین های اشغالی نفوذ کرد، ان را منهدم نمود

اما پس از گذشت مدتی به تدریج واکنش‌ها نسبت به ‌ناکارآمدی سیستم گنبد آهنین صهیونیست‌ها شدت گرفت و در این بین ‌یکی از درجه‌داران ارشد صهیونیست از مقام خود خلع و سیستم پدافندی پاتریوت در حیفا مستقر شد تا از این شهر بندری در برابر موشک‌ها و پهپادها محافظت کند.

پهپادی که توسط حزب‌الله به سرزمین‌های اشغالی فرستاده شده بود، دارای فناوری پیچیده‌ای بود که صهیونیست‌ها در گام نخست موفق به شناسایی آن نشده بودند به طوری که به فاصله ۴۰ کیلومتری دیمونا نیز رسیده بود و توانسته بود از این تاسیسات اتمی تصویربرداری کند.

در همین راستا وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران گفت: مسلماً تکنولوژی پهپادی که اخیرا توسط حزب‌الله لبنان بر فراز آسمان فلسطین اشغالی به پرواز درآمد و چشمان دشمنان را خیره کرد، آخرین فناوری و تکنولوژی ایران نبود.

سردار وحیدی می‌افزاید: جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر هواپیماهای بدون سرنشینی را با تکنولوژی و فناوری بسیار پیشرفته‌تر از پهپادی در اختیار دارد که اخیرا از سوی نیروهای حزب‌الله بر آسمان رژیم صهیونیستی به پرواز درآمده است.

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران افزود: رژیم صهیونیستی بر روی سیستم پدافند هوایی و گنبد آهنی‌اش بسیار تبلیغات کرده بود اما این پهپاد آنان را رسوا کرد و آبروی شان را برد چون آنها با انجام عملیات روانی بر روی قدرت نظامی شان به کشورهای مختلف تجاوز می کنند و زمانی که این از درون متلاشی شود، قدرتشان کاملا به لحاظ روانی شکسته خواهد شد.

کارشناسان بر این باورند که پهپادهای ایرانی جدید دارای ویژگی‌های منحصر به فردی از جمله مداومت پروازی بیشتر، برد بالاتر و قابلیت حمل سلاح و موشک است.

این در حالیست که پهپاد حزب‌الله لبنان تنها قابلیت تصویربرداری و رصد داشت. مقام ارشد نظامی پنتاگون پیش از این در راستای قدرت جنگال ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران پس از نشاندن هواپیمای بدون سرنشین فوق پیشرفته آمریکا نشان داد که توانایی بسیاری در جنگ الکترونیک دارد و در این راستا عبور از سیستم‌های راداری و تشخیص گنبد آهنین توسط پهپاد حزب‌الله حاکی از نفوذپذیر بودن این سیستم دفاعی دارد.

کارشناسان راداری و مخابراتی می‌‌گویند که توانایی پهپادهای نسل جدید ایران از جمله شاهد ۱۲۹ در جنگ الکترونیک بالاتر از پهپاد حزب‌الله است و این نکته‌ای بود که وزیر دفاع ایران در صحبت‌های خود به آن اشاره کرد.

اصلی ترین ناکامی "گنبد آهنین"؛ موشک های حماس به قلب تل آویو رسیدند

از سال گذشته تا کنون که اسرائیل وارد فاز اجرایی نمودن سامانه دفاع ضد موشک "گنبد آهنین" شده است، تبلیغات بسیاری بر روی غیر قابل خدشه و نفوذ بودن آن نمود به طوری که آن را کار آمد ترین پوشش ضد موشک در جهان نامید. اما بعد از دور جدید درگیری در غزه از چند روز گذشته تا کنون و هدف قرار گرفتن نقاط مختلف پایتخت این رژیم، شکست پذیر بودن این سامانه پرهزینه را حداقل در میدان جنگ با یک گروه کوچک مقاومت، همچون حماس را تایید نمود.

در خلال بحران اخیر غزه، این سیستم به طور مکرر توسط ارتش اسرائیل مورد تمجید قرار گرفته‌است. بر اساس اعلام ارتش اسرائیل، سپر دفاع موشکی گنبد آهنین تا غروب شنبه، موفق به رهگیری ۲۴۵ راکت در طول سه روز شده است. هزینه ساخت هریک از این موشکهای رهگیر به نام تامیر، حدودا ۶۰ هزار دلار است.

موشک باران سرزمین های اشغالی توسط مقاومت فلسطین

سوالی که در این جا برای مردم ساکنین سرزمین های اشغالی پیش می آید این است که سامانه ای که در کوتاه مدت هزینه چند میلیارد دلاری برای اسرائیل داشته و تا کنون حتی نتوانسته حملات موشکی به داخل پایتخت اسرائیل را مهار کند، چه سودی دارد.

روزنامه انگلیسی گاردین اخیرا در مطلبی با اشاره به اخباری که از فعالیت این سیستم دفاع موشکی به دست آورده نوشت، از 7 آوریل (18 فروردین) این سیستم 7موشک پرتاب شده از سوی حماس را سرنگون کرده اما دست کم در 11 مورد نتوانسته این موشک‌ها را ردیابی کند. گاردین به نقل از یکی از کارشناسان نزدیک به این پروژه نوشت، این سیستم ممکن است در آینده موفقیت‌هایی داشته ‌باشد اما فعلا با محدودیت‌هایی رو‌به‌روست که کارایی آن را زیر سؤال می‌برد: از جمله این محدودیت‌ها این است که این سیستم تنها 2باتری دارد

.

سامانه موشکی گنبد آهنین در حال نصب بر روی تپه های اطراف تل آویو

سیستم دفاع موشکی گنبد آهنین دارای 3بخش است؛ یک رادار ردیابی موشک، یک مرکز کنترل و یک بخش شلیک موشک. لحظه‌ای که یک موشک شلیک می‌شود، مسیر پرتاب موشک آن از طریق مرکز کنترل بررسی می‌شود تا معلوم شود که قرار است این موشک در کجا فرود آید. در جریان جنگ خلیج‌فارس در سال 1991 بود که جهان نخستین‌بار از امکان اجرای دفاع موشکی مطلع شد. شکل اولیه این سیستم که به‌صورت موشک‌های پاتریوت آمریکا در اسرائیل و عربستان به کار گرفته می‌شد، توانست موشک‌های اسکاد پرتاب‌شده توسط عراق را ردیابی و نابود کند. در حقیقت این سیستم نسبت به پیش‌بینی کارشناسان بسیار خوب عمل کرد. پیش‌بینی‌های اولیه نشان می‌داد که این سیستم موفقیتی 10 درصدی خواهد داشت اما در عمل شرایط بهتر از این شد.

در جریان جنگ عراق در سال 2003، موشک‌های پاتریوت تغییریافته عملکرد خوبی نشان‌ دادند. به خاطر عملکرد این سیستم، عراق نتوانست هیچ موشک دوربردی شلیک کند و موشک‌های پاتریوت یک جت انگلیسی و یک جت آمریکایی را سرنگون کردند. سرنشینان این دو جت کشته شدند. رژیم صهیونیستی مدت‌هاست از کابوس موشک‌های کوتاه‌بردی چون کاتیوشاهای طراحی شده روسیه که در دهه‌های 1970 و 1980 به فلسطینی‌ها داده‌شد، وحشت دارد. در جنگ سال 2006 لبنان، حزب‌الله بیش از 4 هزار موشک به سمت رژیم صهیونیستی شلیک کرد. در این حملات 44 اسرائیلی کشته شدند.

بعد از تجربه تلخ جنگ لبنان و شکست ارتش اسرائیل در مقابل جنبش حزب‌الله، رژیم صهیونیستی به‌طور جدی به فکر تقویت سیستم دفاع موشکی خود افتاد. این رژیم پیش از این سیستم دوربرد موسوم به پیکان را طراحی کرده‌ بود اما بعد از جنگ لبنان، تصمیم گرفت که با سرمایه‌گذاری سنگینی، سیستم گنبد آهنین را طراحی و تولید کند. هزینه طراحی و استقرار این سیستم بیش از یک میلیارد یورو برآورد شده‌است

.

سیستم ضد موشک "گنبد اهنین"

بخشی از این هزینه را آمریکا تامین کرده‌است. این سیستم در داخل رژیم صهیونیستی منتقدان زیادی دارد. هر کدام از موشک‌های این سیستم هزینه‌ای معادل 25 هزار یورو دارد و این در حالی است که قرار است این سیستم موشک‌هایی را که بسیار ارزان‌قیمت‌تر هستند و کمتر از چند صد یورو ارزش دارند، سرنگون کند. این برآورد به این معناست که جنبش مقاومت - چه در لبنان و چه در فلسطین- از حالا به بعد وارد جنگی اقتصادی با اسرائیل می‌شود. گروهی دیگر معتقدند که فریب‌دادن سیستم راداری دفاع موشکی گنبد آهنین بسیار آسان است؛ فقط کافی است که راه این فریب پیدا شود.

منبع: دیدبان

عکس/ سامانه پدافندی "یازهرا3"

عکس/ سامانه پدافندی "یازهرا3"

سامانه های موشکی بهینه سازی شدهˈ یا زهرا 3ˈ، روز چهارشنبه و همزمان با سومین روز از رزمایش مشترک و سراسری مدافعان ˈآسمان ولایت 4ˈ با موفقیت آزمایش شد.